Những bài Vè dân gian Việt Nam hay nhất cho trẻ mầm non

Vè là một thể loại văn học dân gian Việt Nam xứng đáng được lưu truyền và bảo tồn qua nhiều thế hệ. Theo định nghĩa tại Đại Nam quốc âm tự vị thì vè là chuyện khen, chê có vần điệu. Để hiểu rõ hơn, The POET magazine mời bạn theo dõi trọn bộ các bài vè dân gian cực hay cho bé.

Những câu vè về động vật

Dưới đây là tổng hợp các bài vè dân gian ngắn, dài về động vật bạn không thể bỏ qua:

1/ Con gà cục tác cục te

Con gà cục tác cục te

Hay đỗ đầu hè hay chạy rông rông

Má gà thì đỏ hồng hồng

Cái mỏ thì nhọn cái mồng thì tươi

Cái chân hay đạp, hay bươi

Cái cánh hay vỗ lên trời gió bay

2/ Con vịt con vạc

Quặc quặc, quạc quạc

Con vịt, con vạc

Có thương em tao

Thì lội xuống ao

Bắt ba con ốc

Thì lội xuống rộc

Bắt năm con rô

Thì lội xuống hồ

Bắt mười con diếc.

3/ Con rùa

Rì rà rì rà

Đội nhà đi chơi

Đến khi tối trời

Úp nhà nằm ngủ.

Con rùa

4/ Con cua mà có hai càng

Con cua mà có hai càng

Đầu, tai không có bò ngang cả đời

Con cá mà có cái đuôi

Hai vây ve vẩy nó bơi rất tài

Con rùa mà có cái mai

Cái cổ thụt ngắn, thụt dài vào ra

Con voi mà có hai ngà

Cái vòi nó cuốn đổ nhà, đổ cây

Con chim mà có cánh bay

Bay cùng Nam, Bắc, Đông, Tây tỏ tường.

5/ Con kiến

Con kiến mà leo cành đa

Leo phải cành cộc leo ra leo vào

Con kiến mà leo cành đào

Leo phải cành cộc leo vào leo ra

6/ Ếch dưới ao

Ếch ở dưới ao

Vừa ngớt mưa rào

Nhảy ra bì bõm

Ếch kêu “ộp ộp”

Ếch kêu “ặp ặp”

Thấy bác đi câu

Rủ nhau trốn mau

Ếch kêu “ộp ộp”

Ếch kêu “ặp ặp”.

7/ Mèo và ngựa

Con mèo nằm bếp co ro

Ít ăn nhiều ngủ ít lo, lười làm

Con ngựa đi Bắc về Nam

Nhiều ăn ít ngủ nhiều làm nhiều lo

8/ Con vỏi con voi

Con vỏi con voi

Cái vòi đi trước,

Hai chân trước đi trước,

Hai chân sau đi sau

Còn cái đuôi đi sau rốt

Tôi xin kể nốt

Cái chuyện con voi

Con vỏi con voi

Cái vòi đi trước…

9/ Con bê vàng

Bê là bê con

Bê là bê vàng

Bê đứng rềnh ràng

Bê đi với mẹ

Bê đừng chạy xuống bể

Bê đừng chạy lên ngàn

Mà cọp mang

Mà sấu nuốt

Đi tìm nơi cỏ tốt

Bê gặm cho ngon

Bê là bê ơi!!!

Con bê vàng

10/ Nghé ọ, nghé ơi

Ơ ọ…

Ơ ọ…

Nghé ọ…

Nghé ra đồng lúa

Nghé chạy đồng bông

Nghé chớ đi rông

Hư bông gãy lúa

Ơ ọ…

Nghé ọ…

Nghé đi tập võ

Nghé đi tập cày

Tươi cây tốt cội

Nghé lội đồng sâu

Nghênh đầu nghé ọ

Ơ ọ…

Nghé ọ…

Nghé đi như gió

Nghé đi như mây

Nghé đi như cây

Nghé đi như cối

Nghé đi như lối

Nghé đi theo đường

Nghé đi lên nương

Nghé đi kéo gỗ

Ơ ọ…

Nghé ọ…

Nghé đi ăn giỗ

Thì đi theo bà

Nghé đi ăn na

Thì đi theo trẻ

Nghé đi theo mẹ

Thì nghé về nhà

Nghé ăn cơm cà

Thì đừng chê khó

Nghé ọ…

11/ Con gà cục tác lá chanh

Con gà cục tác lá chanh

Con lợn ủn ỉn mua hành cho tôi

Con chó khóc đứng khóc ngồi

Bà ơi đi chợ mua tôi đồng riềng

Xem thêm: Giải nghĩa bài đồng dao Con gà cục tác lá chanh, tìm hiểu kinh nghiệm ăn uống của ông cha ta.

12/ Đố anh

Con ve ve có cái gì mà nó kêu?

Con ve ve nó có cái vè nên nó mới kêu

Sao con cua đinh nó có cái vè mà nó không kêu?

Cua đinh ở dưới nước mà kêu cái gì

Sao con ếch dưới mà nó kêu?

Con ếch nhờ có cái họng da nên nó mới kêu

Sao đôi giày da lại hỏng kêu?

Đôi giày da bị đóng cúc mà nó kêu?

Tại cái mặt nó tròn nên nó mới kêu

Sao cái giần, cái sàng mặt nó cũng tròn mà sao nó hỏng kêu?

Cái giần, cái sàng nó có lỗ mà nó kêu cái nỗi gì

Vậy sao cây kèn có lỗ mà nó kêu?

Cây kèn nhờ ống tòa loa nên nó mới kêu

Sao ống nhổ có ống tòa loa mà nó đâu có kêu?

Trời ơi! Ống nhổ bị bít mà kêu cái nỗi gì

Các tác phẩm vè về chim

Sưu tầm những bài vè ngắn, dài về các loài chim giúp trẻ có thêm nhiều kiến thức hay:

1/ Con chim hay hót

Con chim hay hót.

Nó đứng nó hót cành đa.

Nó ra cành trúc.

Nó rúc nó rúc cành tre.

Nó hót le te.

Nó hót la ta.

Nó hót le te la ta (mà) nó bay vô nhà.

Ấy nó ra ruộng lúa.

Nó múa, nó chơi.

Ơi chim ơi, chim ơi là ới chim ơi, chim ơi là ới chim ơi, ơi chim ơi.

2/ Con công hay múa

Con công hay múa

Nó múa làm sao

Nó rụt cổ vào

Nó xòe cánh ra

Nó đỗ cành đa

Nó kêu vít vít

Nó đỗ cành mít

Nó kêu vịt chè,

Nó đỗ cành tre

Nó kêu bè muống,

Nó đỗ dưới ruộng

Nó kêu tầm vông.

3/ Cầm thú

Nghe vẻ nghe ve,

Nghe vè cầm thú:

Hay quyến hay dụ,

Là con chim quyên.

Nết ở chẳng hiền,

Là con chim còng cọc.

Làm ăn mệt nhọc,

Là con chim le le.

Nghe vẻ nghe ve,

Là con chim chèo bẻo.

Chân đi khấp khẻo,

Là con chim cò ma.

Tối chẳng dám ra,

Là con chim mỏ nhác.

Chim ăn từng vạc,

Là con chim chàng bè.

Chim ăn xó hè,

Là con chim lảnh lót.

Cầm xào mà vọt,

Là con chim công.

Đỏ mỏ xanh lông,

Là con chim trĩ.

Đánh nhau binh vị,

Là con chim bò sau.

Có sách cầm màu,

Là con chim thầy bói.

Không ai cưới hỏi,

Là con chim bông lông.

Ở goá không chồng,

Là te te hoành hoạch.

Dạ bền tơ sắt,

Là con chim chìa vôi.

Có đẻ không nuôi,

Là con chim vịt.

Ngồi buồn kể các món chim.

Nó ăn nó lớn nó tìm nhau đi.

Dòng dọc nó khéo lại khôn.

Con cú lót ở đầu cồn con cù.

Chim khách nó đã đem tin:

Nó kêu thì có chị em tới nhà.

Quà quạ cũng như người ta:

Rủ nhau đi tắm đàng xa mới về.

4/ Con chim se sẻ

Con chim se sẻ

Nó ăn gạo tẻ

Nó hót líu lo

Nó ăn hạt ngô

Nó kêu lép nhép

Nó ăn gạo nếp

Nó vãi ra sân

Ơ láng giềng gần

Xua con chim sẻ.

Con chim se sẻ

5/ Con chim chích chòe

Con chim chích chòe

Mày ngồi đầu hè

Mày nhá gạo rang

Bảo mày vào làng

Mày kêu gai góc

Bảo mày gánh thóc

Mày kêu đau vai

Bảo mày ăn khoai

Mày kêu khoai ngứa

Bảo mày ăn dứa

Mày kêu dứa say

Bảo mày ăn chay

Mày kêu đến trưa

Bảo mày đi bừa

Mày đánh què trâu

Bảo mày đi câu

Mày đánh bẹp giỏ

Bảo mày cắt cỏ

Mày đánh gãy liềm

Bảo mày gặt chiêm

Mày đánh gãy hái

Bảo mày đi đái

Mày kêu ông Ộp!

Xem thêm: Các bài vè về an toàn giao thông, giúp bé có ý thức và trách nhiệm hơn khi tham gia giao thông.

Những bài vè hay về cá

1/ Vè cá

Cá biển, cá đồng,

Cá sông, cá ruộng.

Dân yêu dân chuộng,

Lá cá tràu ổ.

Ăn nói hàm hồ,

Là con cá sứ.

Đưa đẩy chốn xa,

Là con cá đảy.

Hay gặp mặt nhau,

Là con cá ngộ.

Trong nhà nghèo khổ,

Là con cá cầy.

Chẳng dám múc đầy,

Là con cá thiểu.

Mỗi người mỗi thiếu,

Là con cá phèn.

Ăn nói vô duyên,

Là con cá lạc.

Trong nhà rầy rạc,

Là con cá kình.

Trai gái rập rình,

Là cá trích ve.

Dỗ mãi không nghe,

Là con cá ngạnh.

Đi đàng phải tránh,

Là con cá mương.

Mập béo không xương,

Là con cá nục.

Được nhiều diễm phúc,

Là con cá hanh.

Phản cha hại anh,

Là con cá giếc.

Suốt ngày ăn miết,

Là con cá cơm.

Chẳng kịp dọn đơm,

Là con cá hấp.

Rủ nhau lên dốc,

Là con cá leo.

Hay thở phì phèo,

Là con cá đuối.

Vừa đi vừa cúi,

Là con cá còm.

Hay nói tầm xàm,

Là con cá gáy.

Vừa trốn vừa chạy,

Là con cá chuồn.

Cứ viết lách luôn,

Là con cá chép.

Vè cá

Tổng hợp thơ vè trái cây

The POET magazine đã tổng hợp một số bài vè về trái cây như sau:

1/ Vè trái cây

Nghe vẻ nghe ve,

Nghe vè trái cây.

Dây ở trên mây,

Là trái đậu rồng.

Có vợ có chồng,

Là trái đu đủ.

Chặt ra nhiều mủ,

Là trái mít ướt.

Đầu tựa gà xước,

Vốn thiệt trái thơm.

Cái đầu chơm bơm,

Là trái bắp nấu.

Rủ nhau làm xấu,

Trái cà dái dê.

Ngứa mà gãi mê,

Là trái mắt mèo.

Khoanh tay lo nghèo,

Là trái bần ổi.

Sông sâu chẳng lội,

Là trái mãng cầu.

Chẳng thấy nàng đâu,

Ấy là trái cách.

Trong ruột ộc ạch,

Là trái dừa xiêm.

Chín thì thâm kim,

Chuối già chuối xứ.

Tùng tam tụ tứ,

Một lũ dưa gang.

Vốn ở miền Nam,

Là trái bí rợ.

Mẹ sai đi chợ,

Vốn thiệt trái dâu.

Ở những ao sâu,

Là trái bông súng.

Chẳng nên lễ cúng,

Đó là trái sung.

Nhỏ mà cay hung,

Là trái ớt hiểm.

Đánh túc cầu liễm,

Vốn thiệt trái me.

Nắng mà chẳng che,

Là trái rau mát.

Rủ nhau chà xát,

Vốn thiệt trái chanh.

Nhỏ mà làm anh,

Trái đào (điều) lộn hột.

Ăn mà chẳng lột,

Vốn thiệt trái tiêu.

Thổi nghe ú liêu,

Là trái cóc kèn.

Rủ nhau đi rèn,

Là trái đậu rựa.

Đua nhau chọn lựa,

Cam ngọt, cam sành.

Những chị lịch sự,

Bằng táo với hồng.

Những gái chưa chồng,

Muốn ăn mua lấy.

Top bài vè Việt Nam về con người

Đương nhiên không thể thiếu các bài vè nói về con người sau:

1/ Vè thầy cô

Nghe vẻ nghe ve

Cái vè học dốt

Thầy cô dạy tốt

Học còn ham chơi

Nói chẳng nghe lời

Lại còn phản kháng

Thầy cô phát ngán

Vì phải nói nhiều

Dù nói đủ điều

Nhưng mà vẫn vậy

Chứng nào tật nấy

Nào có sửa đâu

Em mong cô thầy

Kiên trì nhẫn nại

Bảo ban em lại

Tiến vào tương lai

Mai sao thành tài

Công ơn nhớ mãi.

Vè thầy cô

2/ Xắn quần mà lội

Vè vẻ vè ve,

Cắm vè cắm lối

Xắn quần mà lội,

Lội núi cheo leo.

Chống gậy mà trèo,

Trèo sông trèo bể.

Tôi ngồi tôi kể,

Cái vè của tôi.

Cứng như xôi,

Mềm như đá.

Thơn như cú,

Tanh như hương.

Tối như gương,

Sáng như mực.

Mùa đông nóng nực,

Mùa hè rét run.

3/ Bà còng đi chợ trời mưa

Bà cong đi chợ trời mưa

Cái tôm cái tép đi đưa bà còng

Đưa bà qua quãng đường đông

Đưa bà về tận ngõ trong nhà bà

Tiền bà trong túi rơi ra

Tép tôm nhặt được trả bà mua rau.

4/ Chú bé

Chú bé bắt được con công

Đem về biếu ông

Ông cho con gà,

Đem về biếu bà,

Bà cho quả thị

Đem về biếu chị,

Chị cho quả chanh.

Đem về biếu anh,

Anh cho tu hú.

Đem về biếu chú,

Chú cho buồng cau,

Chú thím đánh nhau,

Buồng cau trả chú,

Tu hú trả anh,

Quả chanh trả chị,

Quả thị trả bà,

Con gà trảo ong,

Con công phần tôi.

Xem thêm: Trọn bộ các bài vè giới thiệu đội chơi và tên các thành viên cực ấn tượng.

Bài thơ vè nói ngược

Tuyển tập một số tác phẩm vè ngược độc đáo cho bạn tham khảo thêm:

1/ Bao giờ cho đến tháng ba

Bao giờ cho đến tháng ba,

Ếch cắn cổ rắn tha ra ngoài đồng.

Hùm nằm cho lợn liếm lông,

Một chục quả hồng nuốt lão tám mươi.

Nắm xôi nuốt trẻ lên mười,

Con gà, be rượu nuốt người lao đao.

Lươn nằm cho trúm bò vào,

Một đàn cào cào đuổi bắt cá rô.

Lúa mạ nhảy lên ăn bò,

Cỏ năn, cỏ lác rình mò bắt trâu.

Gà con đuổi bắt diều hâu,

Chim ri đuổi đánh vỡ đầu bồ nông.

2/ Non cao đầy nước

Ve vẻ vè ve,

Cái vè nói ngược.

Non cao đầy nước,

Đáy biển đầy cây.

Dưới đất lắm mây,

Trên trời lắm cỏ.

Người thì có mỏ,

Chim thì có mồm.

Thẳng như lưng tôm,

Cong như cán cuốc.

Thơm nhất là ruốc,

Hôi nhất là hương.

Đặc như ống bương,

Rỗng như ruột gỗ.

Chó thì hay mổ,

Gà hay liếm la.

Xù xì quả cà,

Trơn như quả mít.

Meo meo là vịt,

Quạc quạc là mèo.

Trâu thì hay trèo,

Sóc thì lội nước.

Rắn thì hay bước,

Voi thì hay bò.

Ngắn như cổ cò,

Dài như cổ vịt.

Đỏ như quả quýt,

Vàng như quả hồng.

Cao tồng ngồng như chim tu hú,

Lùn lụ khụ như chim bồ nông.

Lời kết

Những bài vè hay không chỉ mang đến cho trẻ niềm vui, sự hiểu biết mà còn là cách rèn luyện khả năng tập trung và ghi nhớ của con. Thay vì để con dành thời gian cho các thiết bị điện tử, thầy cô, cha mẹ hãy tận dụng nét đẹp văn học dân gian tuyệt vời này.

Xem thêm: Tuyển tập những bài đồng dao cho trẻ mầm non và hướng dẫn cách chơi trò chơi tương ứng.

Nguyễn Lân Dũng

Giáo sưNguyễn Lân Dũnglà nhà khoa học hàng đầu Việt Nam trong lĩnh vực vi sinh vật học (wiki), với hơn nửa thế kỷ cống hiến cho giáo dục và nghiên cứu. Ông là con trai Nhà giáo Nhân dân Nguyễn Lân, thuộc gia đình nổi tiếng hiếu học. Giáo sư giữ nhiều vai trò quan trọng như Chủ tịch Hội các ngành Sinh học Việt Nam, Đại biểu Quốc hội và đã được phong tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân năm 2010.