Table of Contents
Khử trùng là biện pháp cần thiết để làm sạch vi khuẩn, vi sinh vật hoặc các chất độc hại có thể ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Khử trùng là gì và những phương pháp phổ biến được áp dụng phổ biến trong thực tế là gì? Hãy cùng Đông Á tìm câu trả lời trong nội dung dưới đây.
Khử trùng là gì?
Khử trùng là gì?
Khử trùng là gì? Khử trùng là phương pháp loại bỏ các vi sinh vật gây bệnh trên dụng cụ, môi trường sống nhưng không tiêu diệt được nấm mốc. Hiện nay có 3 mức độ khử trùng phổ biến:
Khử trùng mức độ cao: Khử trùng mức độ cao là quá trình tiêu diệt toàn bộ vi sinh vật và một số bào tử vi khuẩn. Khử trùng được áp dụng cho trường hợp khử trùng dụng cụ bằng thiết bị khử trùng chuyên dụng. Ví dụ như khử trùng các dụng cụ y tế như nội soi khí quản, nội soi dạ dày, nội soi mềm, đèn sao, v.v.
Khử trùng mức độ trung bình: Khử trùng mức độ trung bình là quá trình loại bỏ vi khuẩn sinh dưỡng, M.tuberculosis, nấm và virus nhưng không tiêu diệt bào tử vi khuẩn. Khử khuẩn mức độ trung bình áp dụng cho các dụng cụ, vật dụng hàng ngày (bát, đĩa…), một số dụng cụ y tế (ống nghe, nhiệt kế, kéo…)
Khử trùng ở mức độ thấp: Khử trùng ở mức độ thấp được áp dụng để tiêu diệt các vi khuẩn thông thường nhưng không tiêu diệt được tế bào vi khuẩn. Áp dụng cho các dụng cụ, đồ vật tiếp xúc trực tiếp với chất thải có khả năng gây bệnh.
5 phương pháp khử trùng phổ biến nhất hiện nay
Khử trùng là biện pháp cần thiết để đối phó với dịch bệnh bùng phát và môi trường bị ô nhiễm như hiện nay. Có 5 phương pháp khử trùng phổ biến nhất được cập nhật dưới đây để bạn tham khảo.
Dùng nhiệt nóng để khử trùng (khô)
Phương pháp khử trùng bằng sấy khô sử dụng năng lượng từ việc đốt than hoặc điện. Nhiệt độ trong buồng sấy khử trùng đạt 1.800 độ C, thời gian hấp từ 15 – 45 phút. Ở nhiệt độ này, các phân tử hữu cơ trên bề mặt bị phân hủy, đạt được độ vô trùng tuyệt đối.
Tuy nhiên, nhược điểm của phương pháp khử trùng bằng nhiệt khô là khiến dụng cụ, thiết bị nhanh chóng xuống cấp. Ngoài ra, phương pháp này không thể áp dụng cho các mặt hàng bằng vải, cao su, nhựa vì chúng sẽ bị cháy.
Khử trùng bằng hóa chất
Khử trùng bằng hóa chất
Một trong những phương pháp được ưa chuộng nhất hiện nay đó là sử dụng hóa chất khử trùng. Việc lựa chọn hóa chất để khử trùng phụ thuộc vào độ nhạy cảm của vi sinh vật. Hầu hết vi khuẩn hoặc virus đều rất nhạy cảm với hóa chất. Vi sinh vật đơn bào kém nhạy cảm nên phương pháp này không phù hợp, khả năng khử trùng thấp hơn.
Khi áp dụng các phương pháp khử trùng bằng hóa chất cần lưu ý là quá trình pha trộn, phun khử trùng phải tuân thủ đúng quy định. Bởi nếu pha hóa chất không đúng nồng độ, liều lượng sẽ làm giảm hiệu quả. Ngoài ra, việc sử dụng hóa chất còn gây tổn hại đến chất lượng và thời gian sử dụng của các dụng cụ, đồ dùng khử trùng.
Khi sử dụng hóa chất luôn chú ý đến vấn đề an toàn. Vì vậy, thế nào là dung dịch sát khuẩn hay dung dịch sát khuẩn nào là hiệu quả, lành tính, tiết kiệm đang được người dùng quan tâm.
Hiện nay, các cơ sở y tế, bệnh viện đã áp dụng khử trùng hóa học bằng dung dịch khử trùng clo. Dung dịch clo có nồng độ ổn định, độ pH trung tính (7,0 – 7,5) và có thể sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau: như ngâm rửa dụng cụ, rửa tay, diệt khuẩn quần áo, phun phòng bệnh… mà không ảnh hưởng đến sức khỏe, tiết kiệm chi phí.
Đèn cực tím để khử trùng
Đèn cực tím để khử trùng
Khử trùng bằng tia cực tím là sử dụng tia cực tím – UV lên bề mặt để tiêu diệt vi sinh vật. Bước sóng sử dụng thường nằm trong khoảng 250 – 280nm, bước sóng và thời gian chiếu sáng phụ thuộc vào loại vi sinh vật gây hại.
Phương pháp được áp dụng để thanh lọc không khí, kiểm soát và ngăn ngừa vi sinh vật. Đèn cực tím thường được lắp đặt trong các ống dẫn khí để phát ra tia cực tím mạnh nhằm giảm thiểu lây nhiễm.
Khử trùng bằng tia cực tím được áp dụng trong các phòng nội soi phế quản, phòng sinh thiết, phòng bệnh lao… Tuy nhiên, nhược điểm của phương pháp này là khi thực hiện khử trùng phải tuân theo hướng dẫn và cách ly để tránh tai nạn. Tia cực tím gây bỏng mắt, bỏng da, đục thủy tinh thể và ung thư da. Áp dụng phương pháp chỉ khử trùng những vị trí tiếp xúc với ánh sáng.
Phương pháp khử trùng đun sôi
Bởi vì vi khuẩn, nấm, vi rút và bào tử có thể sống trong nước sôi 100 độ trong vài giờ. Vì vậy, chúng ta không thể áp dụng phương pháp khử trùng bằng cách đun sôi đơn giản ở áp suất khí quyển.
Khử trùng bằng phương pháp đun sôi được áp dụng trong trường hợp không có đủ thiết bị. Khi đun sôi dụng cụ, nếu thêm các hóa chất khử trùng như NaHCO3, NaCl hoặc Na2B4O7 vào nước có thể đạt được nhiệt độ sôi là 105 độ C. Người dùng áp dụng tỷ lệ 1 lít nước: 10g hóa chất.
Sử dụng bức xạ
Phương pháp khử trùng bằng bức xạ là sử dụng tia X hoặc đồng vị phóng xạ. Tác dụng của bức xạ là hút các electron, biến vật thể thành các ion dương và âm. Khi áp dụng cần xác định loại vi khuẩn, môi trường để tính toán công tác khử trùng đảm bảo hiệu quả.
Đến đây chắc hẳn chúng ta đã giải đáp được câu hỏi tiệt trùng là gì và những phương pháp tiệt trùng được áp dụng phổ biến hiện nay. Để lựa chọn phương pháp tối ưu cần căn cứ vào nhu cầu khử trùng và mức độ khử trùng cần thiết để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Giáo sưNguyễn Lân Dũnglà nhà khoa học hàng đầu Việt Nam trong lĩnh vực vi sinh vật học (wiki), với hơn nửa thế kỷ cống hiến cho giáo dục và nghiên cứu. Ông là con trai Nhà giáo Nhân dân Nguyễn Lân, thuộc gia đình nổi tiếng hiếu học. Giáo sư giữ nhiều vai trò quan trọng như Chủ tịch Hội các ngành Sinh học Việt Nam, Đại biểu Quốc hội và đã được phong tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân năm 2010.
Open this in UX Builder to add and edit content