Table of Contents
Tổng quan về rượu Isopropylic
Cồn isopropylic là loại cồn tẩy rửa được sử dụng rộng rãi hiện nay. Loại cồn này được sử dụng phổ biến làm dung môi, chất sát trùng, chất tẩy rửa công nghiệp,… Vậy công thức cấu tạo của loại cồn này là gì và nồng độ cồn là bao nhiêu? Hãy tìm hiểu thêm. với chúng tôi.
Rượu Isopropylic là gì?
1. Công thức cấu tạo
Rượu isopropylic còn được biết đến với một số tên gọi khác như Isopropylic, rượu Isopropyl, 2-Propanol, Propan-2-ol, IPA. Đây là loại rượu bậc hai không màu, có mùi mạnh, dễ cháy và có công thức hóa học C3H8O hoặc (CH3)2CHOH.
Vì thuộc nhóm chức rượu nên rượu Isopropyl được phân loại dựa trên cấu trúc gốc hydrocarbon và tổng số nhóm OH-hydroxyl có trong phân tử:
– Dựa trên gốc hydrocarbon: Bao gồm rượu Isopropyl, một loại rượu bão hòa, bậc hai, chuỗi mở.
– Dựa vào số nhóm OH: Là rượu đơn chức.
2. C3H8O có nồng độ cồn bao nhiêu?
Rượu isopropylic là rượu bậc hai, trong công thức cấu tạo có liên kết giữa nhóm Isopropyl và nhóm chức hydroxyl. Vậy nó có công thức cấu tạo CH3-CH(OH)-CH3.
Tính chất hóa lý của rượu Isopropylic C3H8O
1. Tính chất vật lý
– Tồn tại ở dạng lỏng, không màu và có mùi nồng.
– Hòa tan vô hạn trong nước.
– Nhiệt độ nóng chảy của rượu Isopropyl là -89°C.
– Nhiệt độ sôi là 82,4°C.
– Tỷ trọng của C3H8O là 0,785 g/m3.
Rượu isopropyl tăng độ nhớt khi nhiệt độ giảm và đóng băng ở −89 °C (−128 °F).
– Rượu isopropyl có độ hấp thụ cực đại ở bước sóng 205 trong phổ tử ngoại khả kiến.
Rượu isopropyl khi kết hợp với nước tạo thành azeotrope, cho điểm sôi 80,37 °C (176,67 °F) và thành phần gồm 87,7 wt% (91 vol%) rượu isopropyl. Hỗn hợp nước cồn-isopropyl có vị hơi đắng và không an toàn khi uống.
2. Tính chất hóa học
Vì là rượu nên Isopropylic còn thể hiện những tính chất đặc trưng của rượu là tham gia vào nhiều phản ứng khác nhau, cụ thể:
– Phản ứng với natri
Rượu isopropyl tương tác với các kim loại kiềm như Na để tạo thành Natri Isopropylate và giải phóng khí hydro H2.
CH3−CH(OH)−CH3 + Na → CH3−CH(ONa)−CH3 + ½ H2
Rượu isopropylic phản ứng với các kim loại phản ứng như kali để tạo thành alkoxit gọi là isopropoxit. Để điều chế chất xúc tác isopropoxide nhôm, rượu isopropyl được phản ứng với nhôm.
– Phản ứng với oxit đồng
Trong điều kiện đun nóng, rượu Isopropyl phản ứng với oxit đồng và tạo ra axeton, đồng và nước:
CH3−CH(OH)−CH3 + CuO (nhiệt độ) → CH3−CO−CH3 + Cu + H2O
– Phản ứng với rượu metyl
Khi Isopropylic phản ứng với metanol với sự có mặt của chất xúc tác H2SO4 và ở nhiệt độ 140 độ C, sản phẩm tạo thành sẽ là 2-methoxypropane và nước:
CH3−CH(OH)−CH3 + CH3OH → CH3−CH(CH3)−O−CH3 + H2O
– Phản ứng với hydro bromua
Rượu isopropyl phản ứng với dung dịch axit HBr thu được 2-bromopropan và nước.
CH3−CH(OH)−CH3 + HBr → CH3−CHBr−CH3 + H2O
– Phản ứng với axit axetic
Khi Isopropylic phản ứng với CH3COOH, sản phẩm tạo thành sẽ là isopropyl axetat và nước.
C3H7OH + CH3COOH ⇆ H3COOC3H7 + H2O
Rượu isopropylic có thể bị oxy hóa thành axeton là xeton tương ứng. Điều này có thể đạt được bằng cách sử dụng các tác nhân oxy hóa bổ sung như axit cromic hoặc khử hydro bằng rượu isopropyl trên chất xúc tác đồng nóng:
(CH3)2CHOH → (CH3)2CO + H2
Rượu isopropylic C(CH3)2CHOH được điều chế như thế nào?
Cách pha chế rượu Isopropyl
Rượu isopropylic chủ yếu được điều chế bằng cách kết hợp nước với propene trong phản ứng hydrat hóa. Ngoài ra còn có một phần nhỏ rượu Isopropyl được tạo ra bằng cách hydro hóa axeton.
Có 3 phương pháp hydro hóa thường được sử dụng để điều chế 2-Propanol:
- Hydro hóa Acetone: Acetone thô được hydro hóa ở pha lỏng trên niken Raney hoặc hỗn hợp đồng và oxit crom để tạo thành 2-Propanol.
- Hydro hóa trực tiếp: Propence được hydrat hóa trực tiếp bằng nước ở dạng lỏng hoặc khí trong điều kiện áp suất cao, với chất xúc tác axit hoặc chất mang rắn. Quá trình này thường đòi hỏi propylene có độ tinh khiết cao, trên 90%). Phương pháp này được sử dụng phổ biến ở các nước châu Âu.
- Hydro hóa gián tiếp: Propence phản ứng với H2SO4 tạo thành hỗn hợp este sunfat và thủy phân sẽ tạo ra rượu Isopropyl, sau đó chưng cất.
8 ứng dụng của rượu Isopropyl trong cuộc sống
Rượu isopropylic có rất nhiều ứng dụng trong đời sống, trong đó có một số ứng dụng phổ biến dưới đây:
Phòng thí nghiệm
Là chất bảo quản mẫu sinh học, 2-Propanol cung cấp giải pháp thay thế về cơ bản không độc hại cho formaldehyde và các chất bảo quản tổng hợp khác.
Rượu isopropyl thường được sử dụng trong chiết xuất DNA. Khi rượu này được thêm vào dung dịch DNA, DNA sẽ kết tủa, sau đó tạo thành dạng viên sau khi ly tâm. Nguyên nhân có thể là do DNA không hòa tan trong rượu isopropyl.
Dùng làm dung môi
Vì có khả năng hòa tan nhiều chất không phân cực, bay hơi khá nhanh và ít độc hơn các dung môi khác nên cồn Isopropylic được sử dụng rộng rãi làm dung môi, chất tẩy rửa, đặc biệt là hòa tan các chất bẩn. mỡ công nghiệp.
2-Propanol thường được sử dụng để làm sạch kính mắt, đầu phát băng âm thanh hoặc video, DVD, điểm tiếp xúc điện và thấu kính đĩa quang, đồng thời loại bỏ keo tản nhiệt khỏi tản nhiệt trên CPU và gói IC.
Được sử dụng làm chất trung gian
– Khi rượu isopropyl phản ứng với axit axetic thì tạo thành dung môi isopropyl axetat. Đây là một dung môi được sử dụng rộng rãi.
– Hợp chất isopropyl phản ứng với carbon disulfide CS2 tạo thành C4HNaOS2 – chất diệt cỏ cực mạnh.
– Rượu isopropyl phản ứng với kim loại nhôm và tetraclorua titan tạo thành các hợp chất dùng làm chất xúc tác và thuốc thử.
Trong y học
– Phản ứng với nước tạo thành dung dịch dùng làm chất sát trùng trong y học.
– Dùng làm chất hỗ trợ làm khô tai trong điều trị viêm tai và khi bơi lội để tránh nước vào tai.
Chất tẩy rửa công nghiệp
Dùng làm nước lau kính
Cồn isopropylic (IPA) nồng độ 35% – 50% kết hợp với nước sẽ tạo thành dung dịch xà phòng và nước lau kính.
Trong công nghệ sản xuất ô tô, IPA là chất phụ gia dùng để làm khô không khí. Khi có nước, thùng nhiên liệu, đường ống, v.v. có thể đóng băng nếu tích tụ một lượng đủ lớn. Để tránh vấn đề này, người ta đã trộn cồn isopropylic vào nhiên liệu.
Cồn isopropyl thường được bán trong bình xịt kính chắn gió hoặc chất khử mùi khóa cửa. Nó cũng được sử dụng để loại bỏ vết dầu phanh khỏi hệ thống phanh thủy lực. Nhờ đó, dầu phanh (thường là dầu khoáng hoặc DOT 3, DOT 4) không làm bẩn má phanh, khiến phanh kém.
Không chỉ vậy, isopropylene và nước còn thường được sử dụng để làm dung dịch gạt nước kính chắn gió tự chế.
Trong công nghệ phủ bề mặt
– 2-Propanol khi sử dụng với lượng nhỏ sẽ được dùng làm dung môi trong sản xuất một số loại nhựa.
– Được sử dụng làm chất chống mờ trong sơn nitrocellulose vì tốc độ bay hơi chậm.
Là chất chống đông và nguyên liệu thô cơ bản
– Dung môi IPA là nguyên liệu đầu vào để sản xuất glycerol, isopropyl axetat, axeton,…
– Cồn isopropylic là hợp chất hóa học giúp giảm sự thiếu hụt trong không khí và hạn chế quá trình đóng băng của dầu mỏ ở nhiệt độ thấp (vào mùa đông). Ngoài ra, nó còn được dùng để làm mát các chất trong điều hòa, tủ lạnh.
Trong sản xuất mỹ phẩm
IPA được sử dụng trong sản xuất nước hoa và một số mỹ phẩm
– Dùng làm dung môi trong ngành mỹ phẩm và hương liệu.
– Do đặc tính dịu nhẹ khi tiếp xúc với da và có độc tính rất thấp nên IPA được sử dụng trong sản xuất nước hoa và một số loại mỹ phẩm dùng để chăm sóc cơ thể.
Ngoài ra, IPA còn được ứng dụng trong sản xuất mực in, chất hấp thụ, chất bảo quản, phụ gia công nghiệp,…
Đó là một số thông tin về Rượu Isopropylic mà Đông Á muốn bạn đọc nắm rõ. Hy vọng nó sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hợp chất này để biết cách sử dụng đúng cách và hiệu quả.
>>> Xem thêm:
Rượu propylic là gì? Công thức hóa học và phương pháp điều chế
Rượu benzylic là gì? Ghi chú, tính chất, điều chế, ứng dụng
Rượu isoamylic là gì? 4 ứng dụng của rượu isoamylic
Giáo sư Nguyễn Lân Dũng là nhà khoa học hàng đầu Việt Nam trong lĩnh vực vi sinh vật học (wiki), với hơn nửa thế kỷ cống hiến cho giáo dục và nghiên cứu. Ông là con trai Nhà giáo Nhân dân Nguyễn Lân, thuộc gia đình nổi tiếng hiếu học. Giáo sư giữ nhiều vai trò quan trọng như Chủ tịch Hội các ngành Sinh học Việt Nam, Đại biểu Quốc hội và đã được phong tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân năm 2010.
Open this in UX Builder to add and edit content