Bệnh đường ruột trên tôm – Nguyên nhân, dấu hiệu, cách phòng và trị bệnh hiệu quả

Bệnh đường ruột ở tôm là bệnh thường gặp trong nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là tôm. Bệnh có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra như vi khuẩn, nấm, động vật gây bệnh, điều kiện môi trường không thuận lợi, căng thẳng và dinh dưỡng không cân bằng. Để hiểu rõ hơn về các bệnh đường ruột ở tôm, mời bạn cùng LVT Education theo dõi nội dung bài viết chi tiết dưới đây.

Nguyên nhân gây bệnh đường ruột ở tôm xuất hiện trong ao nuôi

Nguyên nhân gây bệnh đường ruột ở tôm

Các bệnh về đường ruột ở tôm thường ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của tôm dẫn đến các triệu chứng như tiêu chảy, phân lỏng, đi tiểu nhiều, giảm sức đề kháng và sức chịu đựng của tôm. Có nhiều nguyên nhân gây bệnh đường ruột ở tôm nhưng nguyên nhân chính là do vi khuẩn Vibrio. Loại vi khuẩn này sẽ xâm nhập vào đường ruột tôm, sau đó bám vào thành ruột và tiết ra độc tố phá hủy thành ruột. Điều này khiến thành ruột bị viêm, khiến tôm không ăn được và đường ruột tôm cạn kiệt thức ăn.

Ngoài vi khuẩn Vibrio, còn một số nguyên nhân khác khiến tôm mắc các bệnh về đường ruột, bao gồm:

• Nhiễm ký sinh trùng Gregarine, ký sinh trùng 2 tế bào: Khi ăn vật chủ của loài Gregarine như nhuyễn thể hai mảnh vỏ, ốc sên, giun nhiều tơ,… tôm sẽ bị ấu trùng xâm nhập vào đường ruột, phát triển thành dạng trưởng thành rồi sống ký sinh bằng cách bám vào tới thành ruột. Khi nồng độ Gregarine tăng cao sẽ làm tắc ruột, hình thành các tổn thương ở ruột và tạo điều kiện cho các tác nhân cơ hội tấn công và gây bệnh cho tôm.
• Thức ăn: Tôm ăn thức ăn bị nhiễm nấm mốc, vi khuẩn, gây ngộ độc cho tôm.
• Dinh dưỡng không cân đối: Thức ăn không đảm bảo chất lượng, cho tôm ăn quá nhiều hoặc quá ít một số thành phần dinh dưỡng cũng có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của tôm, khiến tôm bị bệnh.
• Tôm ăn tảo độc: Một số loài tảo độc như tảo xanh sẽ tiết ra độc tố làm tê liệt lớp biểu mô của mô ruột khiến ruột không hấp thụ được thức ăn khiến tôm yếu, ốm yếu.
• Môi trường: Thời tiết thay đổi thất thường như mưa nhiều, nắng nóng kéo dài cũng khiến tôm suy yếu, bỏ ăn và ruột rỗng.
• Chất lượng nước kém: Nước đục, nhiều bọt bẩn, tảo nở hoa, tảo nở hoa, nhiều khí độc… cũng là những nguyên nhân khiến tôm bị căng thẳng, ăn ít hoặc bỏ ăn.

Dấu hiệu tôm mắc bệnh đường ruột

Dấu hiệu tôm bị bệnh

Dấu hiệu bệnh đường ruột ở tôm có thể bao gồm:

• Tôm mắc bệnh đường ruột thường ít hoạt động và không tương tác nhiều với nhau cũng như với môi trường xung quanh.
• Tôm bị bệnh có thể thay đổi màu sắc cơ thể, hoặc bề ngoài của chúng có thể nhợt nhạt hoặc xấu đi. Đôi khi, chúng có thể xuất hiện những màu sắc khác thường như đen hoặc xám.
• Khi lắc nhẹ thân tôm có thể thấy sự chuyển động của thức ăn trong ruột tôm không cố định.
• Khi kiểm tra, phân tôm dễ bị nát, màu nhạt, không đều và khác hoàn toàn với phân bình thường. Nó có thể trở nên lỏng, màu vàng, nâu hoặc xám và thường tiết ra nhiều hơn bình thường.
• Hiện tượng tôm bỏ ăn, kém ăn, ruột đục, ruột không có thức ăn hoặc đứt từng đoạn, viêm ruột đỏ.
• Tôm bị bệnh thường giảm cân nhanh do khả năng hấp thu chất dinh dưỡng bị ảnh hưởng.
• Tôm bị bệnh thường có biểu hiện yếu ớt, di chuyển khó khăn, giảm sức đề kháng với các bệnh khác.
• Tôm sau khi mắc bệnh đường ruột nếu cho ăn nhiều tôm sẽ chết nhanh hơn và hiện tượng này sẽ xảy ra sau 2-3 ngày. Nếu tôm khỏi bệnh cũng sẽ gây thiệt hại lớn cho người nuôi. Tôm có nguy cơ bị teo gan, còi cọc.

Giải pháp hiệu quả phòng bệnh đường ruột ở tôm cho người nuôi

Giải pháp phòng bệnh đường ruột cho tôm

Để phòng ngừa bệnh đường ruột ở tôm hiệu quả, có một số biện pháp quan trọng bạn nên áp dụng:

Làm sạch ao nuôi

Đảm bảo ao nuôi tôm luôn sạch sẽ, thoáng mát để hạn chế tối đa sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh. Trước khi thả nuôi tôm, bạn cần cải tạo, chuẩn bị ao nuôi theo đúng quy trình kỹ thuật, đồng thời trang bị đầy đủ máy móc, thiết bị như quạt nước, máy sục khí đáy, v.v.

Trong quá trình nuôi tôm, bạn cần định kỳ xử lý đáy ao 7 – 10 ngày bằng men vi sinh để phân hủy chất hữu cơ trong ao do tảo, phân tôm, bong vỏ tôm, thức ăn dư thừa gây ra. ,… gây ra. Mục đích của công việc này là nhằm đảm bảo môi trường sống của tôm luôn thông thoáng, sạch sẽ.

Kiểm soát chất lượng môi trường nước nuôi tôm

Đảm bảo các chỉ số như pH, nồng độ oxy hòa tan, độc tố không vượt quá mức cho phép để tránh tôm bị stress, dễ mắc bệnh.

• Quản lý chất lượng nước: Theo dõi và duy trì các chỉ số chất lượng nước như pH, nồng độ oxy hòa tan (DO), nhiệt độ, amoniac (NH3/NH4+), nitrit (NO2-) và nitrat (NO3-). Các chỉ số này cần được đo lường thường xuyên và duy trì trong phạm vi an toàn cho tôm.
• Hệ thống lọc nước: Sử dụng hệ thống lọc nước hiệu quả bao gồm bể lọc cơ học và sinh học để loại bỏ các chất có hại và duy trì môi trường nước trong sạch.
• Thay nước thường xuyên: Thực hiện thay nước thường xuyên để loại bỏ cặn, giảm nồng độ các chất phân hủy và cung cấp oxy tươi cho tôm.

Quản lý dinh dưỡng cho tôm

Để tôm phát triển khỏe mạnh, bạn cần cung cấp cho chúng một chế độ ăn uống cân bằng, đủ dinh dưỡng, đảm bảo chế độ ăn khoa học và không quá nhiều.

• Chất lượng và nguồn gốc xuất xứ: Lựa chọn thực phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng từ nhà cung cấp uy tín. Thực phẩm phải đảm bảo chất lượng và an toàn dinh dưỡng, tránh sử dụng thực phẩm kém chất lượng hoặc chứa tạp chất gây hại cho tôm.
• Phù hợp với các giai đoạn phát triển: Sử dụng thức ăn phải phù hợp với từng giai đoạn phát triển của tôm. Tôm ở mỗi giai đoạn sẽ cần một lượng dinh dưỡng nhất định với các thành phần thức ăn khác nhau.
• Cân bằng dinh dưỡng: Đảm bảo thực phẩm được cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết như carbohydrate, protein, lipid, khoáng chất và vitamin.
• Loại thức ăn và hình thức sử dụng: Chọn loại thức ăn có dạng thức và hình thức sử dụng phù hợp với điều kiện ao nuôi. Ví dụ, thức ăn nổi giúp tôm dễ tiếp cận hơn và tiêu hóa tốt hơn.
• Kiểm soát lượng thức ăn: Không cho tôm ăn quá nhiều để tránh lây lan dịch bệnh do tôm quá béo.
• Đa dạng về thức ăn: Đảm bảo đa dạng các chất dinh dưỡng trong thức ăn để tôm có thể tiêu thụ đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết.
• Chế độ ăn khoa học: Xây dựng chế độ ăn khoa học, bao gồm số lượng và thời gian cho ăn phù hợp với từng giai đoạn phát triển của tôm.
• Khử trùng thực phẩm (nếu cần thiết): Đặc biệt đối với thực phẩm tươi sống, nếu có thể hãy khử trùng trước khi cho tôm ăn để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm.
• Trong quá trình nuôi, bạn cũng nên bổ sung men tiêu hóa thường xuyên để cải thiện sức khỏe đường ruột tôm. Bạn có thể trộn chúng vào thức ăn trước khi cho tôm ăn.

Đảm bảo mật độ nuôi tôm luôn ở mức phù hợp

Để tránh nguy cơ bùng phát dịch bệnh đường ruột ở tôm, bạn nên tránh nuôi tôm quá đông theo từng giai đoạn phát triển của tôm để giảm thiểu sự lây lan của dịch bệnh.

Trước khi bắt đầu nuôi tôm, bạn nên nghiên cứu, thử nghiệm để tìm ra mật độ nuôi phù hợp với loại tôm và điều kiện ao nuôi của mình. Tiếp theo, cần thường xuyên theo dõi tình trạng môi trường ao nuôi như nồng độ oxy, pH, nhiệt độ, chất lượng nước để điều chỉnh mật độ nuôi phù hợp. Tránh nuôi tôm với mật độ cao trong ao vì có thể dẫn đến cạnh tranh thức ăn, giảm lượng oxy trong nước và tăng nguy cơ lây truyền bệnh. Mật độ nuôi tôm cần được điều chỉnh phù hợp theo từng giai đoạn phát triển của tôm. Ví dụ, khi tôm còn nhỏ, bạn cần thả chúng với mật độ thấp hơn so với tôm lớn.

Ngoài các biện pháp chính trên, bạn cũng nên áp dụng các biện pháp phòng bệnh sau:

• Sử dụng thuốc phòng bệnh: Áp dụng các biện pháp phòng bệnh định kỳ, sử dụng thuốc phòng bệnh nhưng phải tuân thủ đúng liều lượng và hướng dẫn sử dụng của nhà cung cấp thuốc.
• Theo dõi sức khỏe tôm thường xuyên: Quan sát tôm thường xuyên để phát hiện sớm những dấu hiệu bệnh bất thường, từ đó có biện pháp xử lý kịp thời.
• Giảm thiểu căng thẳng cho tôm: Tránh các yếu tố gây căng thẳng như thay đổi nhanh chóng về điều kiện môi trường, vận chuyển và xử lý tôm.
• Đảm bảo vệ sinh cho người chăn nuôi: Mặc quần áo bảo hộ sạch sẽ khi tiếp xúc với tôm để tránh là nguồn lây nhiễm từ con người.

Thực hiện đầy đủ và đúng cách các biện pháp trên sẽ giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh về đường ruột ở tôm, đồng thời tăng năng suất và chất lượng sản phẩm tôm thương phẩm cho bạn.

Giải pháp điều trị bệnh đường ruột ở tôm

Giải pháp điều trị bệnh đường ruột ở tôm

Khi phát hiện tôm bị bệnh, bạn cần làm như sau:

• Vứt bỏ thực phẩm bị mốc hoặc hư hỏng. Nếu phát hiện tảo độc trong ao nuôi thì cần diệt tảo ngay bằng chế phẩm sinh học.
• Không cho tôm ăn trong 1 – 2 ngày. Khi cho tôm ăn lại, bạn chỉ nên cho tôm ăn 50% lượng thức ăn ban đầu, sau đó tăng dần lượng thức ăn vào những ngày tiếp theo, đồng thời kết hợp sục khí liên tục.
• Khử trùng ao nuôi bằng các loại hóa chất như: BKC, Iodine, KMnO4,… Liều lượng sẽ tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của tôm.
• Kết hợp vôi, Yucca, Zeolite để cải thiện các thông số môi trường như pH, độ kiềm, nồng độ khí độc trong ao nuôi.
• Sử dụng chế phẩm sinh học thuộc các nhóm Nitrobacteria, Bacillus… để cải thiện môi trường nước nuôi tôm và hệ vi sinh vật có lợi trong ao nuôi. Đồng thời bổ sung vitamin C và men tiêu hóa có lợi cho đường ruột tôm giúp tăng sức đề kháng cho tôm.

Với những thông tin vừa nêu trên chắc hẳn bạn đã hiểu cách phòng và điều trị các bệnh về đường ruột ở tôm rồi phải không? Để theo dõi nhiều bài viết hữu ích cho người nuôi tôm, các bạn vui lòng thường xuyên truy cập website của LVT Education.