Chất thải phóng xạ là gì? Giải pháp xử lý chất thải phóng xạ đảm bảo an toàn

Chất thải phóng xạ tiềm ẩn nhiều tác động tiêu cực đến sức khỏe con người và môi trường. Vì vậy, việc xử lý loại chất thải này luôn được đầu tư nghiêm túc và thực hiện theo quy trình nghiêm ngặt. Vậy giải pháp điều trị an toàn là gì? Hãy cùng Đông Á tìm hiểu thông tin chi tiết nhé.

Chất thải phóng xạ là gì?

Chất thải phóng xạ là gì?

Công nghiệp ngày càng phát triển, bức xạ được sử dụng trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau và tạo ra chất thải đi kèm. Vậy chất thải phóng xạ là gì và có những loại nào?

Theo định nghĩa tại Thông tư số 22/2014/TT-BKHCN của Bộ Khoa học và Công nghệ, chất thải phóng xạ là chất thải có chứa hạt nhân phóng xạ hoặc vật thể bị nhiễm hạt nhân phóng xạ, có hoạt độ cao hơn. mức thanh lý và phải được loại bỏ. Chất thải phóng xạ không bao gồm các nguồn phóng xạ đã qua sử dụng.

Phân loại chất thải phóng xạ

Theo Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ, chất thải phóng xạ được phân thành 5 loại như sau:

Chất thải cao cấp: Chất thải cao cấp bao gồm vật liệu hạt nhân từ các lò phản ứng hạt nhân và được tạo ra từ quá trình tái xử lý nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng. Hầu hết loại chất thải này được lưu giữ tại nơi phát sinh.

Chất thải siêu urani: Chất thải siêu urani là nguyên tố phóng xạ nhân tạo có số nguyên tử từ 92 (uranium) trở lên, phần lớn được sản xuất từ ​​các cơ sở sản xuất vũ khí hạt nhân. Loại chất thải này bao gồm các dụng cụ, thiết bị thí nghiệm và giẻ lau bị ô nhiễm trong giai đoạn đầu nghiên cứu và phát triển vũ khí hạt nhân.

Chất thải nhà máy Thorium hoặc uranium: Đây là loại chất thải còn sót lại sau quá trình khai thác, nghiền quặng thorium hoặc uranium và được chứa trong các bể chứa tại nơi sản xuất.

Chất thải ở mức độ thấp: Chất thải ở mức độ thấp là chất thải nghiên cứu hoặc công nghiệp bị nhiễm phóng xạ. Chất thải này được hình thành do tiếp xúc với các chất phóng xạ như túi nhựa, giấy, giẻ lau, bìa cứng, vật liệu đóng gói, quần áo bảo hộ, chất thải phóng xạ y tế…

Chất thải TENORM: Là chất phóng xạ có trong tự nhiên trong môi trường được tập trung thông qua các hoạt động khai thác nguồn nhân lực. Nhiều quy trình, ngành nghề có thể sản xuất ra Tenorm như sản xuất dầu khí, xử lý nước, khai khoáng… Loại chất thải này phải được quản lý và xử lý theo quy định của nhà nước.

Nguyên tắc quan trọng trong xử lý chất thải phóng xạ

Chất thải phóng xạ cần được xử lý nghiêm ngặt

Chất thải phóng xạ nếu không được xử lý đúng cách, đúng quy định có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng. Vậy chất thải phóng xạ nguy hiểm như thế nào?

Để lý giải vấn đề này chúng ta cùng tìm hiểu về tác hại của chất thải phóng xạ:

Ô nhiễm đất: Chất thải phóng xạ có thể gây ô nhiễm đất nghiêm trọng, làm biến đổi đất và có độc tính cao. Thực vật trồng trên đất tích tụ bức xạ gây ra những thay đổi về gen và những người ăn nó có thể bị nhiễm phóng xạ.

Gây biến đổi gen: Ô nhiễm phóng xạ có thể gây ra biến đổi gen ở người, khiến trẻ sinh ra bị dị tật bẩm sinh nghiêm trọng.

Diễn biến bệnh tật: Những người thường xuyên tiếp xúc với ô nhiễm phóng xạ có nguy cơ mắc các bệnh nguy hiểm như ung thư, bệnh tim mạch, bệnh bạch cầu…

Chất thải phóng xạ thuộc danh mục chất thải nguy hại nên cần phải tuân thủ quy trình lưu trữ, vận chuyển và xử lý theo quy định. Đây là một quá trình phức tạp nhằm đảm bảo giảm thiểu những rủi ro tiềm ẩn đối với sức khỏe con người và môi trường. Dưới đây là một số nguyên tắc quan trọng trong xử lý chất thải cần chú ý:

Lưu trữ an toàn

Chất thải phóng xạ cần được lưu giữ an toàn

Chất thải phóng xạ phải được lưu trữ trong khu vực ngăn chặn được thiết kế để tránh rò rỉ, cũng như chịu được các yếu tố phát ra tia phóng xạ. Bên cạnh đó, khu vực cách ly cần phải chịu được các yếu tố bất lợi của môi trường, tự nhiên như hỏa hoạn, lũ lụt, động đất… để tránh nguy cơ rò rỉ phóng xạ ra bên ngoài.

Bị dán nhãn là nguy hiểm

Thùng chứa chất thải và thiết bị cần phải dán nhãn nguy hiểm, ghi rõ thông tin về loại chất thải, mức độ phóng xạ và các thông tin quan trọng liên quan khác. Hệ thống giám sát cần hoạt động liên tục, thiết lập giám sát chặt chẽ và đo lường mức độ phóng xạ tại khu vực bảo quản.

Xử lý chất thải

Quy định xử lý chất thải cần tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn nghiêm ngặt, sử dụng phương pháp xử lý phù hợp với loại chất phóng xạ. Trên thực tế, có rất nhiều phương pháp xử lý chất thải phóng xạ như xử lý hóa học, xử lý chôn lấp hay xử lý nhiệt. Với các loại bức xạ đặc biệt, phải thực hiện các bước xử lý riêng biệt để giảm thiểu phát tán bức xạ ra bên ngoài.

Nâng cao nhận thức cộng đồng

Nguyên tắc nâng cao nhận thức cộng đồng đóng vai trò quan trọng đối với hiệu quả xử lý chất thải phóng xạ. Tất cả nhân viên quản lý và chứng nhận hoạt động xử lý chất thải cần được đào tạo nghiêm túc để đảm bảo an toàn. Đồng thời, cần giáo dục người dân về chất thải phóng xạ để có sự đồng thuận ủng hộ, hợp tác quản lý, xử lý chất thải hiệu quả.

Giải pháp xử lý chất thải phóng xạ đảm bảo an toàn

Để ngăn chặn những hậu quả tiêu cực do chất thải gây ra, mỗi quốc gia đều có những quy định nghiêm ngặt về xử lý chất thải phóng xạ. Dưới đây là các bước cụ thể cần thực hiện:

Bộ sưu tập

Việc thu gom rác thải tùy thuộc vào loại chất thải rắn hay lỏng để áp dụng các quy trình khác nhau:

Chất thải rắn: Chất thải rắn cần được phân loại riêng biệt với các loại khác, lưu giữ trong thiết bị có tấm chắn chì, đặt ở khu vực riêng và có cửa cảnh báo. Trên bao bì phải có các thông tin như mã số thùng, nơi phát sinh chất thải, thành phần phóng xạ bên trong, các yếu tố tiềm ẩn…

Chất thải lỏng: Chất thải lỏng cần được tách ra khỏi nguồn nước không chứa chất phóng xạ.

Vứt rác thải ra môi trường

Cách xử lý chất thải phóng xạ ra môi trường:

Chất thải khí: Khi thải chất thải khí ra môi trường cần đảm bảo tiền xử lý để đảm bảo lượng phóng xạ không vượt quá ngưỡng cho phép.

Chất thải rắn: Chất thải cần được xử lý để loại bỏ các thành phần phóng xạ, đảm bảo lượng bức xạ và nước thải ra môi trường không vượt quá 100 µSv/năm. Một số loại chất thải ở mức độ thấp có thể cần được lưu trữ để giảm mức độ bức xạ về lâu dài.

Chất thải lỏng: Chất thải phóng xạ tại các cơ sở nghiên cứu y tế, công nghiệp, chất lỏng cần được phân loại, xử lý để loại bỏ các thành phần phóng xạ, đảm bảo lượng hạt nhân phóng xạ không vượt quá quy định khi thải ra. ra môi trường.

Xử lý chất thải

Chất thải cần được xử lý để tránh ảnh hưởng đến môi trường

Cách xử lý chất thải phóng xạ phụ thuộc vào tính chất, loại chất thải, loại phóng xạ… Cụ thể:

Chất thải rắn nồng độ thấp được xử lý tùy theo đặc tính của nó và có thể đốt, nén hoặc ép tùy theo loại.

Nước thải phóng xạ có chu kỳ bán rã dưới 100 ngày yêu cầu chất phóng xạ phải đảm bảo độ phóng xạ trong giới hạn cho phép.

Chất thải sinh học phải được khử trùng bằng bức xạ, hơi nước, nhiệt khô và hóa chất.

Trên đây là những thông tin giải đáp thắc mắc chất thải phóng xạ là gì và giải pháp xử lý theo quy định. Đông Á luôn sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc liên quan, hãy liên hệ với chúng tôi nếu bạn có nhu cầu.

Xem thêm: Clo là gì? Những ứng dụng nổi bật của Clo trong đời sống hiện nay

Nguyễn Lân Dũng

Giáo sưNguyễn Lân Dũnglà nhà khoa học hàng đầu Việt Nam trong lĩnh vực vi sinh vật học (wiki), với hơn nửa thế kỷ cống hiến cho giáo dục và nghiên cứu. Ông là con trai Nhà giáo Nhân dân Nguyễn Lân, thuộc gia đình nổi tiếng hiếu học. Giáo sư giữ nhiều vai trò quan trọng như Chủ tịch Hội các ngành Sinh học Việt Nam, Đại biểu Quốc hội và đã được phong tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân năm 2010.