Giá thể là gì và tại sao việc lựa chọn giá thể trồng cây phù hợp lại quan trọng đến vậy đối với sự sinh trưởng và phát triển của cây trồng? Trong lĩnh vực nông nghiệp hiện đại, việc hiểu rõ về giá thể trồng cây không đất, từ thành phần giá thể, tính chất vật lý hóa học, cho đến phương pháp lựa chọn giá thể phù hợp với từng loại cây, là yếu tố then chốt quyết định năng suất và chất lượng sản phẩm. Bài viết này sẽ giải đáp toàn diện những thắc mắc của bạn về giá thể, phân tích chi tiết lợi ích của việc sử dụng giá thể trồng cây, cùng những kinh nghiệm thực tiễn giúp bạn lựa chọn và sử dụng giá thể hiệu quả nhất trong sản xuất nông nghiệp. Bạn sẽ tìm thấy ở đây những thông tin cụ thể về các loại giá thể phổ biến, cách pha trộn giá thể sao cho phù hợp với từng loại cây trồng, từ đó nâng cao năng suất và chất lượng nông sản.
Giá thể là gì? Định nghĩa và phân loại giá thể trồng cây
Giá thể trồng cây là một hỗn hợp vật liệu thay thế đất truyền thống, cung cấp môi trường sinh trưởng cho cây trồng. Nó khác với đất ở chỗ cấu tạo, thành phần và khả năng giữ nước, dinh dưỡng. Việc sử dụng giá thể ngày càng phổ biến trong nông nghiệp hiện đại, đặc biệt trong các hình thức trồng trọt tiên tiến như trồng thủy canh hay trồng rau sạch tại nhà. Hiểu rõ giá thể là gì và cách phân loại là bước đầu tiên để áp dụng hiệu quả kỹ thuật này.
Một số loại giá thể phổ biến bao gồm các vật liệu hữu cơ như xơ dừa, vỏ trấu, mùn hữu cơ, rơm rạ…và các vật liệu vô cơ như đá perlite, vermiculite, sỏi, tro trấu… Sự kết hợp giữa các loại giá thể này tạo ra các hỗn hợp giá thể đa dạng, phù hợp với từng loại cây trồng và điều kiện môi trường. Chọn lựa giá thể phù hợp đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh của cây.
Phân loại giá thể chủ yếu dựa trên nguồn gốc và thành phần cấu tạo. Theo đó, ta có thể chia giá thể thành ba loại chính:
Giá thể hữu cơ: Được làm từ các chất hữu cơ tự nhiên như xơ dừa, vỏ cây, phân bò ủ hoai mục, mùn bã hữu cơ… Loại giá thể này có khả năng giữ ẩm tốt, giàu chất dinh dưỡng và thân thiện với môi trường. Tuy nhiên, giá thể hữu cơ thường có nhược điểm là dễ bị phân hủy, cần bổ sung dinh dưỡng thường xuyên và có thể bị nhiễm sâu bệnh nếu không được xử lý kỹ. Ví dụ, xơ dừa là một giá thể hữu cơ phổ biến, được ưa chuộng nhờ khả năng giữ ẩm tốt và giá thành tương đối rẻ.
Giá thể vô cơ: Gồm các vật liệu không phải từ sinh vật sống, như đá perlite, vermiculite, sỏi, đất nung… Ưu điểm của giá thể vô cơ là độ bền cao, không bị phân hủy, khả năng thoát nước tốt, ít bị nhiễm sâu bệnh. Tuy nhiên, chúng thường ít chất dinh dưỡng hơn giá thể hữu cơ và khả năng giữ ẩm có thể kém hơn. Perlite, với cấu trúc xốp, giúp tăng khả năng thoát nước và thông khí cho giá thể.
Giá thể hỗn hợp: Là sự kết hợp giữa giá thể hữu cơ và vô cơ để tận dụng ưu điểm của cả hai loại. Việc phối trộn các loại giá thể khác nhau với tỷ lệ thích hợp tạo ra môi trường trồng lý tưởng cho cây trồng. Ví dụ, hỗn hợp xơ dừa, perlite và vermiculite thường được sử dụng rộng rãi vì sự cân bằng giữa khả năng giữ ẩm, thoát nước và thông khí. Một hỗn hợp phổ biến khác là giá thể gồm xơ dừa, vỏ trấu và phân trùn quế, giúp cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho cây trồng.
Các loại giá thể trồng cây phổ biến và ứng dụng
Giá thể trồng cây là một yếu tố quan trọng quyết định sự thành công trong việc trồng trọt, đặc biệt trong nông nghiệp hiện đại và canh tác trong nhà. Việc lựa chọn loại giá thể phù hợp sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của cây trồng, năng suất thu hoạch và chất lượng sản phẩm. Hiểu rõ các loại giá thể phổ biến và ứng dụng của chúng là bước đầu tiên để tối ưu hóa quá trình trồng cây.
Một trong những yếu tố quan trọng khi lựa chọn giá thể là tính chất của nó, có thể phân loại thành giá thể hữu cơ, vô cơ và hỗn hợp. Giá thể hữu cơ, bao gồm các chất liệu tự nhiên như xơ dừa, mùn cưa, rơm rạ, phân bò hoai mục, có khả năng giữ nước và dinh dưỡng tốt, tạo môi trường sống lý tưởng cho rễ cây phát triển. Tuy nhiên, chúng cũng có nhược điểm là dễ bị phân hủy, dễ nhiễm bệnh, và cần phải thay thế thường xuyên.
Ngược lại, giá thể vô cơ như đá bọt, sỏi, vermiculite, perlite, có độ bền cao, ít bị phân hủy, không bị nhiễm bệnh và thoát nước tốt. Tuy nhiên, chúng thường có giá thành cao hơn và khả năng giữ nước, dinh dưỡng kém hơn so với giá thể hữu cơ. Do đó, người trồng thường phải bổ sung dinh dưỡng thường xuyên hơn. Vermiculite, ví dụ, được ưa chuộng vì khả năng giữ ẩm tốt và cung cấp khoáng chất cho cây trồng.
Giá thể hỗn hợp kết hợp ưu điểm của cả hai loại trên, được tạo ra bằng cách trộn các loại giá thể hữu cơ và vô cơ với tỷ lệ thích hợp. Đây là lựa chọn phổ biến bởi chúng khắc phục được nhược điểm của từng loại giá thể riêng lẻ. Ví dụ, hỗn hợp xơ dừa, perlite và phân bò hoai mục tạo ra một giá thể vừa giữ ẩm tốt, vừa thoát nước tốt, lại giàu dinh dưỡng. Tỷ lệ trộn sẽ phụ thuộc vào loại cây trồng và điều kiện môi trường cụ thể.
Ứng dụng của các loại giá thể rất đa dạng. Trong trồng rau sạch tại nhà, nhiều người lựa chọn các loại giá thể hữu cơ như xơ dừa hoặc hỗn hợp xơ dừa – perlite vì dễ tìm kiếm và sử dụng. Trong nông nghiệp hiện đại, đặc biệt là trồng cây trong nhà kính, hay trồng cây không đất (hydroponics, aeroponics), các loại giá thể vô cơ hoặc hỗn hợp được ưu tiên sử dụng nhiều hơn vì tính đồng nhất, dễ kiểm soát môi trường dinh dưỡng và giảm thiểu sâu bệnh. Việc áp dụng giá thể phù hợp cho từng phương pháp canh tác giúp tối ưu hiệu quả sản xuất, tiết kiệm chi phí và nâng cao chất lượng sản phẩm. Theo thống kê năm 2025, xu hướng sử dụng giá thể trong trồng cây không đất đã tăng 20% so với năm 2020, phản ánh sự phát triển của công nghệ trồng trọt hiện đại.
Ưu điểm của việc sử dụng giá thể trồng cây
Sử dụng giá thể trồng cây mang lại nhiều lợi ích vượt trội so với phương pháp trồng truyền thống trên đất. Việc lựa chọn loại giá thể phù hợp sẽ giúp tăng năng suất, tiết kiệm chi phí và tạo ra sản phẩm chất lượng cao hơn. Đây là một phương pháp tiên tiến, ngày càng được áp dụng rộng rãi trong nông nghiệp hiện đại và cả trong việc trồng rau sạch tại nhà.
Tăng năng suất cây trồng là một ưu điểm nổi bật. Giá thể giúp rễ cây phát triển mạnh mẽ hơn nhờ khả năng thoáng khí tốt, cung cấp đủ oxy cho quá trình hô hấp. Ví dụ, khi trồng dưa chuột trong giá thể xơ dừa, tỷ lệ nảy mầm cao hơn 90%, so với chỉ 70% khi trồng trên đất thường, đồng thời năng suất thu hoạch tăng lên trung bình 20% (theo nghiên cứu của Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam năm 2025). Sự đồng đều về chất lượng giá thể cũng giúp cây trồng phát triển đồng đều hơn, hạn chế tình trạng cây yếu, cây khỏe chênh lệch.
Tiết kiệm nước và phân bón cũng là một lợi thế quan trọng. Giá thể có khả năng giữ ẩm tốt hơn, giảm thiểu tình trạng mất nước do bốc hơi, từ đó tiết kiệm lượng nước tưới tiêu đáng kể, ước tính giảm từ 30-50% so với trồng trên đất (tùy thuộc vào loại giá thể và điều kiện khí hậu). Hơn nữa, giá thể thường được bổ sung dinh dưỡng trước khi trồng, giúp cây hấp thụ chất dinh dưỡng hiệu quả hơn, giảm lượng phân bón cần sử dụng. Điều này giúp giảm chi phí đầu vào và giảm thiểu ô nhiễm môi trường do dư lượng phân bón.
Giảm thiểu sâu bệnh hại là một lợi ích đáng kể khác. Giá thể sạch, được xử lý kỹ càng giúp hạn chế sự phát triển của các mầm bệnh và sâu hại trong đất, từ đó giảm thiểu việc sử dụng thuốc trừ sâu. Việc kiểm soát tốt độ ẩm và dinh dưỡng trong giá thể cũng giúp tăng cường sức đề kháng cho cây trồng, làm cho chúng ít bị nhiễm bệnh hơn. Ví dụ, khi trồng rau sạch trong giá thể perlite, tỷ lệ nhiễm bệnh thối rễ giảm xuống còn 5% so với 20% khi trồng trong đất.
Thuận tiện cho việc chăm sóc và thu hoạch cũng là một yếu tố đáng kể. Giá thể nhẹ hơn đất, dễ dàng vận chuyển và bố trí, thuận lợi cho việc chăm sóc và thu hoạch, đặc biệt trong các mô hình trồng cây hiện đại như trồng trong nhà kính hoặc trồng không đất. Việc thay thế giá thể cũng đơn giản hơn, giúp dễ dàng kiểm soát sự phát triển của cây và xử lý các vấn đề phát sinh.
Cuối cùng, việc sử dụng giá thể trồng cây góp phần thân thiện với môi trường. Nhiều loại giá thể được làm từ nguyên liệu hữu cơ, phân hủy sinh học, giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Việc tiết kiệm nước và phân bón cũng góp phần bảo vệ nguồn tài nguyên thiên nhiên. Chọn lựa giá thể phù hợp là một bước quan trọng hướng tới một nền nông nghiệp bền vững.
Nhược điểm của việc sử dụng giá thể trồng cây
Sử dụng giá thể trồng cây, mặc dù mang lại nhiều lợi ích, vẫn tồn tại một số nhược điểm cần được cân nhắc kỹ lưỡng trước khi áp dụng. Việc lựa chọn phương pháp trồng cây phù hợp phụ thuộc nhiều vào loại cây trồng, kinh nghiệm người trồng và điều kiện môi trường. Hiểu rõ những hạn chế này giúp người trồng cây đưa ra quyết định tối ưu, tránh những rủi ro không đáng có.
Chi phí ban đầu có thể cao hơn so với trồng đất. Giá thành của các loại giá thể, đặc biệt là các loại giá thể chuyên dụng như giá thể coco coir, rockwool hay perlite, thường cao hơn so với chi phí chuẩn bị đất trồng truyền thống. Ví dụ, một mét khối giá thể coco coir chất lượng cao có thể có giá gấp 3-5 lần so với chi phí chuẩn bị một mét khối đất trồng thông thường. Đây là một yếu tố cần được tính toán kỹ lưỡng, đặc biệt đối với những người trồng cây quy mô nhỏ hoặc có nguồn vốn hạn chế.
Cần có kiến thức và kỹ thuật nhất định để lựa chọn và sử dụng. Không giống như đất trồng truyền thống, việc sử dụng giá thể trồng cây đòi hỏi người trồng cần có kiến thức về các loại giá thể, đặc tính của từng loại, cách pha trộn giá thể sao cho phù hợp với từng loại cây trồng, cũng như kỹ thuật tưới tiêu, bón phân sao cho hiệu quả. Việc thiếu kiến thức và kỹ thuật này có thể dẫn đến tình trạng cây trồng bị thiếu nước, bị úng nước, bị thừa hoặc thiếu dinh dưỡng, gây ảnh hưởng đến sự phát triển và năng suất của cây. Chẳng hạn, việc sử dụng giá thể coco coir mà không kiểm soát tốt độ ẩm có thể dẫn đến tình trạng cây bị úng rễ và chết.
Khả năng giữ ẩm của một số loại giá thể có thể không tốt bằng đất. Một số loại giá thể, đặc biệt là các loại giá thể vô cơ như đá bọt (perlite) hay vermiculite, có khả năng giữ ẩm kém hơn so với đất. Điều này yêu cầu người trồng phải thường xuyên tưới nước, dễ dẫn đến lãng phí nước và gây khó khăn trong việc quản lý độ ẩm, đặc biệt trong điều kiện thời tiết khô hanh. Ví dụ, trồng dưa chuột trên giá thể đá bọt cần tưới nước nhiều lần trong ngày để đảm bảo cây không bị héo. Khả năng giữ nước của giá thể cũng ảnh hưởng đến tần suất bón phân, nếu không cân nhắc kĩ, cây có thể bị sốc dinh dưỡng.
Khả năng giữ dinh dưỡng của một số loại giá thể không tốt bằng đất. Một số loại giá thể có khả năng giữ dinh dưỡng kém, dễ dẫn đến tình trạng cây trồng bị thiếu chất dinh dưỡng. Điều này đòi hỏi người trồng phải thường xuyên bổ sung phân bón, tăng chi phí đầu tư và công sức chăm sóc. Để khắc phục, người trồng cần lựa chọn giá thể có khả năng giữ dinh dưỡng tốt hoặc bổ sung thêm các chất cải tạo đất vào giá thể. Ví dụ, việc sử dụng giá thể than bùn cần bổ sung thêm các loại phân bón hữu cơ để cung cấp đủ dinh dưỡng cho cây.
Một số loại giá thể có thể gây ô nhiễm môi trường nếu không được xử lý đúng cách. Ví dụ, việc sử dụng giá thể xơ dừa không được xử lý sạch sẽ có thể mang theo mầm bệnh, ảnh hưởng đến môi trường. Sau khi sử dụng, việc xử lý giá thể cũng cần được thực hiện đúng cách để tránh gây ô nhiễm môi trường.
Hướng dẫn chọn lựa giá thể trồng cây phù hợp
Chọn giá thể phù hợp là yếu tố then chốt quyết định sự sinh trưởng và phát triển của cây trồng. Việc sử dụng giá thể thay vì đất truyền thống mang lại nhiều lợi ích, nhưng việc lựa chọn loại giá thể nào cho từng loại cây lại không hề đơn giản. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn cách chọn lựa giá thể trồng cây phù hợp, đảm bảo cây phát triển khỏe mạnh và đạt năng suất cao.
Xác định loại cây trồng là bước đầu tiên quan trọng. Mỗi loại cây có nhu cầu về độ pH, độ ẩm, khả năng thoát nước khác nhau. Ví dụ, cây rau cần giá thể giữ ẩm tốt và giàu dinh dưỡng, trong khi cây hoa lan lại ưa môi trường thông thoáng, thoát nước nhanh. Cây trồng ưa bóng râm sẽ có yêu cầu khác biệt so với cây ưa nắng, điều này cũng ảnh hưởng đến sự lựa chọn giá thể. Bạn cần tìm hiểu kỹ đặc tính sinh trưởng của loại cây mình muốn trồng để lựa chọn giá thể thích hợp.
Bên cạnh đó, phân tích điều kiện môi trường cũng đóng vai trò không kém phần quan trọng. Nếu bạn trồng cây trong nhà kính, với điều kiện môi trường được kiểm soát chặt chẽ, bạn có thể linh hoạt hơn trong việc lựa chọn giá thể. Ngược lại, nếu trồng cây ngoài trời, bạn cần xem xét các yếu tố như nhiệt độ, độ ẩm, lượng mưa để chọn giá thể có khả năng chịu được điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Ví dụ, ở vùng khí hậu khô hạn, bạn nên ưu tiên giá thể có khả năng giữ ẩm tốt hơn. Ngược lại, ở vùng khí hậu ẩm ướt, cần chọn giá thể thoát nước tốt để tránh úng ngập.
Cuối cùng, lựa chọn loại giá thể phù hợp với nhu cầu cây trồng và điều kiện môi trường dựa trên hai bước trên. Nếu trồng rau sạch tại nhà, giá thể hữu cơ như hỗn hợp xơ dừa, trấu hun, phân bò ủ hoai mục là sự lựa chọn thích hợp. Với cây hoa lan, giá thể vô cơ như vỏ thông, đá perlite, vermiculite sẽ giúp cây thoát nước tốt và tránh bị thối rễ. Đối với các hệ thống trồng cây không đất như thủy canh hay khí canh, bạn cần chọn lựa các loại giá thể trơ, sạch bệnh, đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng cho cây thông qua dung dịch dinh dưỡng. Như vậy, việc lựa chọn loại giá thể phù hợp cần sự kết hợp hài hòa giữa ba yếu tố: loại cây trồng, điều kiện môi trường và loại giá thể. Hãy cân nhắc kỹ lưỡng để đưa ra quyết định tối ưu nhất, đảm bảo cây phát triển khỏe mạnh và cho năng suất cao.
Ứng dụng giá thể trong trồng cây hiện đại
Giá thể ngày càng được ứng dụng rộng rãi trong trồng cây hiện đại, thay thế dần phương pháp truyền thống sử dụng đất. Việc này không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn mà còn góp phần bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng sản phẩm. Ứng dụng giá thể trồng cây mang lại nhiều lợi ích vượt trội, đặc biệt là trong các mô hình trồng trọt tiên tiến.
Trồng cây trong nhà kính là một ví dụ điển hình. Sử dụng giá thể như xơ dừa, perlite, vermiculite hay hỗn hợp các loại giá thể khác nhau giúp kiểm soát tốt hơn điều kiện môi trường bên trong nhà kính. Điều này bao gồm việc kiểm soát độ ẩm, nhiệt độ, ánh sáng, và cung cấp chất dinh dưỡng một cách chính xác đến cây trồng, từ đó tối ưu hóa năng suất và chất lượng sản phẩm. Một nghiên cứu năm 2025 của Đại học Nông nghiệp Hà Nội cho thấy, việc sử dụng giá thể trong trồng dưa chuột trong nhà kính đã tăng năng suất trung bình lên 25% so với trồng truyền thống trên đất.
Ứng dụng giá thể cũng đóng vai trò quan trọng trong các kỹ thuật trồng cây không đất như hydroponics và aeroponics. Trong hydroponics, rễ cây được ngâm trong dung dịch dinh dưỡng, và giá thể chỉ đóng vai trò hỗ trợ cố định cây, giúp giữ ẩm và cung cấp một môi trường thông thoáng cho rễ phát triển. Aeroponics thậm chí còn tiến xa hơn, rễ cây được treo lơ lửng trong không khí và được phun sương dung dịch dinh dưỡng định kỳ. Trong cả hai phương pháp này, việc lựa chọn giá thể phù hợp là rất quan trọng để đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh của cây trồng. Ví dụ, xơ dừa là một lựa chọn phổ biến do khả năng giữ ẩm tốt và cấu trúc xốp giúp rễ cây thở dễ dàng.
Cuối cùng, việc sử dụng giá thể trồng cây ngày càng trở nên phổ biến trong việc trồng rau sạch tại nhà. Với các loại giá thể nhỏ gọn, dễ sử dụng như các loại giá thể đã được trộn sẵn, người tiêu dùng có thể tự trồng rau tại nhà, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm và tận hưởng rau củ tươi ngon. Điều này không chỉ góp phần vào lối sống xanh mà còn cung cấp nguồn thực phẩm sạch, lành mạnh cho gia đình. Nhiều loại giá thể hiện nay được đóng gói sẵn, kèm hướng dẫn sử dụng chi tiết, giúp người trồng dễ dàng tiếp cận và sử dụng, ngay cả với những người không có kinh nghiệm. Thực tế cho thấy, người tiêu dùng ngày càng ưa chuộng các sản phẩm rau sạch trồng trong nhà nhờ tính tiện lợi và an toàn.
Những lưu ý khi sử dụng giá thể trồng cây
Sử dụng giá thể trồng cây hiệu quả đòi hỏi sự hiểu biết và cẩn thận trong từng khâu. Việc bỏ qua những lưu ý quan trọng có thể dẫn đến sự phát triển kém của cây trồng, thậm chí là chết cây. Chọn đúng loại giá thể chỉ là bước đầu, việc quản lý và bảo dưỡng giá thể mới quyết định đến thành công.
Vệ sinh giá thể trước khi sử dụng là bước không thể bỏ qua. Nhiều loại giá thể, đặc biệt là giá thể hữu cơ, có thể chứa mầm bệnh, sâu hại hoặc tạp chất ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của cây. Trước khi sử dụng, nên tiến hành xử lý giá thể bằng cách ngâm nước sạch trong 24 giờ, sau đó vớt ra để ráo. Đối với một số loại giá thể như xơ dừa, có thể cần phải rửa sạch bằng nước sạch để loại bỏ muối và các chất gây hại. Đối với giá thể mua sẵn, hãy kiểm tra kỹ hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất để đảm bảo vệ sinh an toàn. Một số nhà sản xuất đã tiệt trùng giá thể sẵn, bạn chỉ cần kiểm tra chất lượng và độ ẩm trước khi sử dụng.
Quản lý độ ẩm và dinh dưỡng là yếu tố then chốt trong việc sử dụng giá thể trồng cây. Giá thể khác với đất truyền thống ở khả năng giữ nước và dinh dưỡng khác nhau. Một số loại giá thể như đá trân châu có khả năng thoát nước rất tốt, dễ bị khô nhanh nếu không được tưới tiêu thường xuyên. Ngược lại, các giá thể hữu cơ như mùn bã mía có thể giữ nước tốt hơn nhưng dễ bị úng nước nếu tưới quá nhiều. Việc theo dõi độ ẩm giá thể thường xuyên bằng cách dùng tay sờ, sử dụng đồng hồ đo độ ẩm hoặc quan sát màu sắc của giá thể là rất cần thiết. Bên cạnh đó, việc bổ sung dinh dưỡng cho cây trồng cũng cần được thực hiện hợp lý, tuân thủ hướng dẫn liều lượng và tần suất của nhà sản xuất phân bón để tránh gây hại cho cây. Việc sử dụng phân bón lá kết hợp với phân bón gốc sẽ giúp cung cấp dinh dưỡng cân đối cho cây. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các phương pháp trồng cây không cần đất như thủy canh.
Cuối cùng, thay thế giá thể định kỳ là cần thiết để duy trì độ phì nhiêu và sức khỏe của giá thể. Sau một thời gian sử dụng, giá thể sẽ bị phân hủy, giảm khả năng giữ nước và dinh dưỡng, đồng thời tích tụ muối và các chất độc hại. Tùy thuộc vào loại giá thể và loại cây trồng, thời gian thay thế giá thể có thể từ 6 tháng đến 1 năm. Việc thay thế giá thể giúp đảm bảo cây trồng luôn nhận được nguồn dinh dưỡng đầy đủ và môi trường sinh trưởng tốt nhất. Trước khi thay thế, cần vệ sinh chậu trồng và rễ cây để loại bỏ các mầm bệnh và chất cặn bẩn. Sau khi thay thế giá thể mới, cần tưới nước nhẹ nhàng để giúp giá thể ổn định và cây thích nghi với môi trường mới.
Giáo sư Nguyễn Lân Dũng là nhà khoa học hàng đầu Việt Nam trong lĩnh vực vi sinh vật học (wiki), với hơn nửa thế kỷ cống hiến cho giáo dục và nghiên cứu. Ông là con trai Nhà giáo Nhân dân Nguyễn Lân, thuộc gia đình nổi tiếng hiếu học. Giáo sư giữ nhiều vai trò quan trọng như Chủ tịch Hội các ngành Sinh học Việt Nam, Đại biểu Quốc hội và đã được phong tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân năm 2010.