Hướng dẫn chi tiết cách quản lý ao nuôi tôm

Lợi ích của việc quản lý ao nuôi tôm

Quản lý ao nuôi tôm giúp đảm bảo vụ nuôi thành công

Quản lý ao nuôi tôm hiệu quả sẽ giúp duy trì và tăng năng suất cho vụ nuôi. Cụ thể, việc quản lý này có thể mang lại những lợi ích sau:

• Kiểm soát chất lượng nước: Giám sát và duy trì chất lượng nước là điều quan trọng cần làm khi quản lý ao nuôi tôm. Khi làm điều này, người nuôi cần kiểm tra các thông số như pH, nồng độ oxy hòa tan, hàm lượng amoniac và nhiệt độ để đảm bảo môi trường sống tốt cho tôm.
• Quản lý thức ăn: Đảm bảo tôm được cung cấp đủ thức ăn bằng cách xây dựng lịch cho ăn, lựa chọn loại thức ăn phù hợp và kiểm soát lượng thức ăn, tránh cho tôm ăn quá nhiều hoặc thiếu thức ăn.
• Đảm bảo môi trường sống: Bảo vệ ao nuôi trước sự xâm nhập của vi khuẩn, virus và các sinh vật gây bệnh khác bằng cách sử dụng hóa chất an toàn, cải tiến hệ thống lọc nước và điều chỉnh mật độ nuôi tôm phù hợp với diện tích ao nuôi.
• Kiểm soát mật độ nuôi: Khi nuôi, người dân nên tránh nuôi tôm với mật độ cao. Bởi đây chính là nguyên nhân gây ra các vấn đề về sức khỏe cho tôm.

Cách quản lý ao nuôi tôm

Để quản lý ao nuôi tôm đúng cách và hiệu quả, người nuôi cần chú ý đến các yếu tố sau:

Chất lượng nước và chất lượng đất

Khi bắt đầu vụ nuôi tôm, chất lượng nước và chất lượng đất là hai yếu tố quyết định đầu tiên. Trong khi môi trường nước ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng và tỷ lệ sống của tôm thì chất lượng đất ảnh hưởng đến độ pH trong ao.

– Môi trường nước

• Thường xuyên cải tạo và thay thế khi cần thiết.
• Loại bỏ cành, lá, rác,… khỏi nguồn nước để đảm bảo sạch sẽ.

– Chất lượng đất

• Kiểm tra độ kiềm của đất, đặc biệt tránh nuôi tôm trên đất kiềm. Nếu buộc phải nuôi chúng ở đó thì nên dùng bạt lót đáy ao để hạn chế sự tiếp xúc giữa nước và đất phèn.
• Vệ sinh ao nuôi trước mỗi vụ nuôi để giảm thiểu dịch bệnh.

pH

Đo độ pH của nước

Độ pH trong nước rất dễ thay đổi, nhất là sau những trận mưa lớn. Khi độ pH thay đổi đột ngột, sức khỏe tôm cũng có thể bị giảm sút. Vì vậy mọi người cần kiểm tra độ pH nhiều lần trong ngày để có sự điều chỉnh kịp thời. Con người cần duy trì độ pH trong khoảng 7,5 – 8,5 và dao động giữa sáng và chiều không quá 0,5 đơn vị.

• Khi độ pH của nước thấp hơn 7,5 thì người ta nên thay nước. Khi trời mưa rải vôi bột quanh bờ ao với liều lượng 20 – 30kg/1.000m2 tùy theo giá trị pH đo được.
• Khi độ pH vượt quá 8,5, người nuôi cần thay nước để giảm lượng mùn hữu cơ trong ao, đồng thời sử dụng vôi với lượng vừa đủ để giữ độ kiềm không quá cao.

Lưu ý khi cải tạo ao nuôi, người nuôi cần kiểm tra độ pH của đất để tránh bón quá lượng vôi cần thiết. Nếu cần thiết, sử dụng một số hợp chất có tính axit để giảm độ pH.

Nhiệt độ

Nhiệt độ về đêm thường thấp hơn ban ngày và khi nhiệt độ này giảm xuống tôm có xu hướng di chuyển vào vùng bùn lầy. Đây là nơi khí H2S dễ tích tụ, một loại khí gây độc cho tôm. Ngoài ra, khi nhiệt độ thấp tôm sẽ ít hoạt động hơn. Khi nhiệt độ giảm 1 độ C, hoạt động trao đổi chất của tôm sẽ giảm khoảng 10%.

Để giảm thiểu ảnh hưởng của sự thay đổi nhiệt độ, người nuôi cần tiến hành sục khí để ngăn chặn sự phân tầng nhiệt trong ao. Ngoài ra, người dân cần lưu ý không nên cho tôm ăn vào ban đêm để tránh lãng phí thức ăn vì lúc này cơ thể tôm hấp thụ ít dinh dưỡng từ thức ăn.

Nồng độ oxy hòa tan

Nồng độ oxy hòa tan trong nước ao nuôi cao nhất vào buổi chiều và thấp nhất vào buổi sáng sớm. Nguyên nhân là do quá trình quang hợp và hô hấp của tảo trong ao nuôi. Ban ngày, nơi có nồng độ oxy lớn nhất là gần mặt nước vì cường độ ánh sáng và nhiệt độ giảm theo độ sâu.

Việc theo dõi lượng oxy hòa tan đóng vai trò rất quan trọng trong các ao nuôi tôm bán thâm canh, thâm canh và siêu thâm canh. Bởi các mô hình này thường nuôi tôm với mật độ cao và tạo ra nhiều chất độc hại. Đối với ao nuôi thâm canh, người nuôi nên đo nồng độ oxy khoảng 2 – 3 giờ một lần vào ban đêm để có biện pháp xử lý kịp thời.

Để đảm bảo tôm được cung cấp đủ oxy để thở, người nuôi nên lắp đặt hệ thống quạt đầy đủ cho ao nuôi. Bên cạnh đó, người nuôi không nên bón phân quá mức hoặc cho tôm ăn quá nhiều để hạn chế tảo phát triển. Tảo phát triển nhiều trong ao cũng khiến nước thiếu oxy.

Người nuôi nên lắp đặt hệ thống quạt đầy đủ cho ao nuôi

độ mặn

Mỗi loại tôm có yêu cầu về độ mặn khác nhau và nó cũng thay đổi theo thời gian trong quá trình sinh trưởng. Độ mặn tốt nhất cho tôm sú là 15 – 20%, đối với tôm chân trắng là 10 – 25%, biến động trong ngày không quá 5%.

Hiện nay, hầu hết các vùng nuôi tôm thường lấy nước từ cửa sông nên việc đo độ mặn chỉ cần thực hiện 1-2 lần/tuần. Bởi vì độ mặn của vùng nước này thay đổi theo mùa và từ từ, trừ khi chịu ảnh hưởng mạnh của thủy triều.

Hầu hết môi trường ao nuôi trong cùng khu vực sẽ có độ mặn tương tự nhau. Vì vậy người dân không cần phải đo độ mặn ở tất cả các ao nuôi. Nếu vùng nuôi có nhiều nguồn nước khác nhau thì người nuôi cần đo độ mặn của từng ao nuôi.

Độ kiềm

Độ kiềm ảnh hưởng rất lớn đến quá trình lột xác của tôm. Độ kiềm thích hợp cho tôm sú dao động từ 80 – 140 mg/l, đối với tôm chân trắng là 120 – 150 mg/l. Nếu thấy tôm mềm vỏ lâu ngày thì độ kiềm ở dưới mức thích hợp, đặc biệt ở vùng nuôi có độ mặn thấp.

Khi độ kiềm giảm xuống dưới mức thích hợp, người dân nên sử dụng các sản phẩm khoáng có thành phần chính là CaCO3. Liều lượng thích hợp là 20 – 30 kg/1.000 m3.

Mực nước trong ao

Về độ sâu nước ao nuôi, người nuôi cần duy trì mực nước tối thiểu 1,3 m đối với ao nuôi tôm sú, 1,5 m đối với ao nuôi tôm thẻ chân trắng. Ngoài ra, khi trời mưa to hoặc nắng gắt, người dân cần tăng cường quạt gió để tránh tình trạng phân tầng trong ao, từ đó hạn chế ảnh hưởng xấu đến tôm.

Quản lý lượng tảo xanh trong ao nuôi tôm

Quản lý lượng tảo trong ao

Vào mùa mưa, việc quản lý ao nuôi tôm kém có thể tạo điều kiện cho tảo xanh xuất hiện, phát triển và khiến nước ao nuôi có màu xanh như nước rau má. Khi đó, ao nuôi tôm sẽ có hiện tượng tảo nở hoa, pH dao động trong ngày, thiếu oxy vào sáng sớm khiến tôm có rong, mang đen, mang vàng…

Để khắc phục hiện tượng này người ta dùng thuốc diệt tảo. Lưu ý: rải thuốc vào 1/3 ao ở đầu đón gió khi nắng nóng và không bật quạt nước. Sau đó loại bỏ tảo chết ở phía đón gió và sử dụng Zeolit ​​để hấp thụ khí độc từ tảo chết lắng phía dưới. Đáy ao đang bị phân hủy.

Khí độc trong ao nuôi tôm

Các khí độc xuất hiện trong ao nuôi tôm như H2S, NH3, CH4 sinh ra từ quá trình phân hủy thức ăn dư thừa, phân tôm, tảo tồn đọng trong điều kiện thiếu oxy. Khi bị nhiễm độc, thân tôm thường chuyển sang màu đỏ nhạt, có vỏ, lười biếng bơi lội trên mặt nước, ăn ít và thậm chí khi bị bệnh nặng, tôm có thể dạt vào bờ và chết rải rác hoặc chết hàng loạt.

Để tránh tình trạng này mọi người cần làm như sau:

• Cho tôm ăn đủ lượng, tránh để thừa thức ăn.
• Thay nước thường xuyên vào những tháng cuối năm để đảm bảo sạch sẽ và an toàn.
• Tăng cường chạy hệ thống quạt nước để đảm bảo nước tuần hoàn và bổ sung thêm oxy cho nước.
• Định kỳ sử dụng chế phẩm sinh học, hút đáy ao và hút chất thải khi tôm trên 70 ngày tuổi.

Trường hợp phát hiện khí độc trong ao nuôi tôm, người nuôi có thể dùng muối hạt rải trực tiếp xuống đáy ao trong những ngày nắng. Liều lượng muối hạt sử dụng ở đây là 10kg/1.600m2, lặp lại liên tục 2 – 3 lần. Đồng thời bổ sung canxi, phốt pho, vitamin C cho tôm ăn trong 1 tuần.

Quản lý nước nuôi tôm để tránh đục

Khi có mưa lớn, nước ao nuôi tôm thường đục do chất hữu cơ và các hạt đất sét bị nước mưa cuốn trôi khỏi bờ. Ngoài ra, việc cho tôm ăn nhiều và nuôi tôm với mật độ dày đặc cũng khiến nước ao nuôi nhanh bị đục do tôm thải và thức ăn dư thừa.

Khi nước đục, khả năng quang hợp của tảo giảm khiến tôm thiếu oxy. Tảo thường chết đột ngột, tôm có mang màu đen hoặc vàng do bị các chất lơ lửng trong nước bám vào. Để kiểm tra độ đục người ta có thể sử dụng đĩa Secchi. Tầm nhìn của đĩa Secchi từ 40 – 50 cm được coi là phạm vi lý tưởng cho hầu hết các ao nuôi tôm.

Đo độ rõ bằng thang đo Secchi

Trong trường hợp này, người dân nên sử dụng thạch cao với liều lượng 30kg/1.000m2 để làm trong nước, lặp lại 2-3 lần. Sau khi nước giảm độ đục, người nuôi cần tiến hành nhuộm tảo để tạo môi trường nước ổn định cho tôm nuôi.

Việc quản lý ao nuôi tôm có vai trò cực kỳ quan trọng vì nước là môi trường sống chính của tôm, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và chất lượng tôm nuôi. Môi trường nước lý tưởng không chỉ giúp tôm duy trì sức khỏe khỏe mạnh mà còn giúp chúng lớn nhanh và đạt hiệu suất cao. Đồng thời, điều này cũng giúp giảm thiểu rủi ro, tổn thất trong quá trình nuôi tôm.