Một số giải pháp giúp cải thiện chỉ số TDS có trong nước

Khái niệm về chỉ số TDS

Chỉ số TDS là chỉ số dùng để đo lượng chất hòa tan trong nước. TDS là viết tắt của từ tiếng Anh “Tổng chất rắn hòa tan”, đo tổng lượng chất hòa tan trong dung dịch nước. Đơn vị của TDS thường là miligam trên lít (mg/l) hoặc phần triệu (ppm), trong đó 1 mg/l = 1 ppm.

Chỉ số TDS của nước

Tại sao cần đo chỉ số TDS của nước?

Việc đo chỉ số TDS của nước sinh hoạt và nước uống rất quan trọng vì nó cung cấp thông tin đánh giá chất lượng nước, từ đó giúp người dùng đưa ra quyết định sử dụng phù hợp. Dưới đây là một số lý do bạn cần đo TDS:

• Đánh giá chất lượng nước: Đo chỉ số TDS giúp xác định sự đa dạng của các chất trong nước, từ đó đánh giá được chất lượng tổng thể của nước.
• Kiểm tra an toàn sức khỏe: Chỉ số TDS cao là sự xác nhận sự có mặt của các chất không mong muốn trong nước như vi sinh vật, kim loại nặng và các chất ô nhiễm khác. Việc đo chỉ số này có thể giúp xác định xem nước có an toàn để uống hay sử dụng trong gia đình hay không.
• Phù hợp với mục đích sử dụng: Mức TDS còn xác định sự phù hợp của nước cho các mục đích sử dụng như uống, nấu ăn, sinh hoạt hay công nghiệp,… Nước có mức TDS thấp thường là nước được sử dụng để uống và nấu ăn, còn nước có mức TDS cao hơn thường được sử dụng để uống. thường được sử dụng cho mục đích công nghiệp.
• Giám sát hiệu suất của các hệ thống xử lý nước: Phép đo TDS giúp theo dõi hiệu suất của các hệ thống xử lý nước như máy lọc RO, Nano, UF,… Nó cung cấp thông tin về mức độ loại bỏ các chất rắn hòa tan trong quá trình xử lý nước.

Các chất ảnh hưởng đến chỉ số TDS có trong nước

Các chất ảnh hưởng đến TDS

Các chất ảnh hưởng đến mức TDS trong nước có thể bao gồm:

• Khoáng chất: Bao gồm các khoáng chất như canxi, kali, natri, magie.
• Muối: Các muối như clorua, nitrat, sunfat, cacbonat có thể hòa tan trong nước.
• Chất hữu cơ hòa tan trong nước: Các chất hữu cơ có thể hòa tan trong nước như axit hữu cơ, phân hủy các chất hữu cơ từ thực vật và hoạt động của con người như chất thải, chất phân hủy vật liệu hữu cơ, v.v.
• Chất gây ô nhiễm: Hóa chất được sử dụng trong công nghiệp và nông nghiệp.

Ý nghĩa của các mức chỉ số TDS

Theo quy định hiện hành của Tổ chức Y tế Thế giới WHO, Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ US EPA và Việt Nam:

• Từ 5 ppm trở xuống: Nước được coi là nước tinh khiết, không chứa chất rắn hòa tan. Nguồn nước này chỉ đáp ứng nhu cầu nước sạch của cơ thể mà không cần bổ sung khoáng chất.
• Chỉ số TDS càng cao thì nồng độ chất rắn hòa tan trong nước càng lớn. TDS từ 400 – 500 ppm trở lên nghĩa là nước bị ô nhiễm và tuyệt đối không nên sử dụng. Tuy nhiên, vì tổng chất rắn trong nước bao gồm cả chất rắn có lợi và chất rắn có hại nên việc cho rằng TDS càng cao thì càng có hại là không đúng.
• Nếu trong 1 lít nước có 170ppm Ca2+ và Mg2+ thì nước đó gọi là nước cứng. Nếu độ cứng không vượt quá 300mg/l thì người dùng vẫn có thể sử dụng trong đời sống hàng ngày.

Ý nghĩa chỉ số TDS

Bạn có thể uống chỉ số TDS nào?

Không có mức TDS cụ thể nào mà mọi người đều đồng ý là “uống được” hay “không uống được”, vì mức TDS trong nước uống phù hợp phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm cả sức khỏe và sở thích cá nhân.

Tuy nhiên, theo tiêu chuẩn và khuyến nghị của WHO và Cục Kiểm soát Bệnh tật Hoa Kỳ (CDC), nước uống có hàm lượng TDS dưới 500 mg/l (hoặc ppm) được coi là an toàn cho sức khỏe. Nước có TDS trong khoảng 500 – 1000 mg/l vẫn có thể an toàn để uống, nhưng một số người có thể không thích mùi vị hoặc thấy nước “cứng”. Nếu TDS trên 1000 mg/l thì nước sẽ có mùi vị khó chịu và không nên uống lâu.

Tuy nhiên, một số loại nước có TDS cao hơn có thể được coi là an toàn để uống trong thời gian ngắn hoặc trong các tình huống cụ thể. Tuy nhiên, nó không thích hợp để uống hàng ngày. Điều quan trọng là bạn phải kiểm tra nguồn nước của mình và tìm hiểu về các yếu tố khác như thành phần hóa học, vi sinh vật và các chất gây ô nhiễm khác. Nếu bạn có bất kỳ lo ngại nào về chất lượng nước, hãy sử dụng các phương pháp xử lý nước như lọc hoặc đun sôi để lọc nước trước khi uống.

Chỉ số TDS của nước RO là gì?

Hệ thống lọc RO là hệ thống xử lý nước hiệu quả giúp loại bỏ hầu hết các loại chất rắn hòa tan và chất hữu cơ trong nước, bao gồm cả khoáng chất và chất ô nhiễm. Vì vậy nước RO thường có chỉ số TDS thấp, gần như là nước tinh khiết.

Cụ thể, chỉ số TDS của nước RO thường nằm trong khoảng 10 – 50 mg/l (hoặc ppm).

Cách kiểm tra chỉ số TDS của nước

Để kiểm tra chỉ số TDS trong nước, bạn có thể sử dụng một số phương pháp sau:

Sử dụng bút thử điện để đọc chỉ số TDS

Kiểm tra TDS bằng bút thử điện

Loại bút này hiện có trên thị trường với giá cả phải chăng và dễ sử dụng. Bút hoạt động dựa trên nguyên lý dựa vào độ dẫn điện của nguồn nước để xác định hàm lượng các ion rắn, khoáng chất, kim loại có trong nước. Bạn chỉ cần đặt điện cực hoặc cảm biến của bút vào nước, sau đó đợi một lúc và đọc kết quả trên màn hình. Những loại bút này thường cho kết quả theo đơn vị ppm (phần triệu) hoặc mg/l (miligam trên lít).

Kiểm tra bằng bút điện phân

Bút điện phân hoạt động với 2 điện cực nhôm, 2 điện cực sắt. Nếu dùng bút dùng điện lưới (220V AC) thì điện áp một chiều giữa hai cực nhôm và sắt là 220V. Khi điện phân nước, từng cặp điện cực sẽ được nhúng vào cốc thủy tinh.

Dựa vào màu sắc trên bút có thể nhận thấy một số chất rắn hòa tan và ion kim loại có trong nước như:

• Màu nâu đỏ và váng: Chứa nhiều Fe2+, Fe3+,…
• Màu xanh và kết tủa: Nhiều Cu2+,…
• Màu nâu sẫm: Chứa Mn2+,…
• Màu xám nhạt: Chứa Pb2+, Hg,…
• Chỉ có bọt khí, không kết tủa và không đục: Nước tinh khiết.
• Chỉ tạo bọt và kết tủa trắng: Chứa Ca2+, Ag+,…

Gửi mẫu nước đến phòng thí nghiệm

Nếu muốn có kết quả chính xác và đáng tin cậy, bạn có thể gửi mẫu nước của mình đến phòng thí nghiệm chuyên nghiệp để kiểm tra TDS. Phương pháp này thường sẽ mất thời gian và có thể tốn kém hơn so với các phương pháp thử nghiệm tự làm.

Phương pháp kiểm tra TDS nào bạn chọn sẽ phụ thuộc vào sự thuận tiện, ngân sách và mức độ chính xác mà bạn mong muốn.

Một số giải pháp giúp cải thiện chỉ số TDS trong nước

Để cải thiện chỉ số TDS của nước, bạn có thể thực hiện thông qua một số biện pháp sau:

Sử dụng hệ thống lọc nước

Giảm TDS bằng cách sử dụng hệ thống lọc nước

Sử dụng hệ thống lọc nước là phương pháp hiệu quả để loại bỏ các chất rắn hòa tan trong nước, từ đó cải thiện chỉ số TDS. Hệ thống lọc nước có thể loại bỏ hầu hết các khoáng chất và chất hữu cơ không mong muốn khỏi nguồn nước ban đầu. Dưới đây là một số loại hệ thống lọc nước phổ biến và cách chúng giúp giảm TDS:

Hệ thống lọc ion cation

Hệ thống lọc này sử dụng các hạt nhựa chứa ion dương để loại bỏ các ion âm như canxi, natri, magie ra khỏi nước. Những hạt nhựa này sẽ hoạt động như một nam châm và hút các ion âm, sau đó giữ lại chúng. Nhờ đó mà nước sau lọc có chỉ số TDS thấp hơn.

Hệ thống lọc UF (Siêu lọc)

Mặc dù hệ thống lọc UF thường được sử dụng để loại bỏ vi khuẩn và vi sinh vật nhưng nó cũng có thể loại bỏ một số chất hữu cơ hoặc chất rắn hòa tan nhỏ. Mặc dù hiệu suất lọc TDS của UF không cao bằng hệ thống lọc RO nhưng vẫn có thể tạo ra nước có chỉ số TDS thấp hơn mức ban đầu.

Hệ thống lọc than hoạt tính

Mặc dù quá trình lọc than hoạt tính thường được sử dụng để loại bỏ chất hữu cơ khỏi nước nhưng nó cũng có thể loại bỏ một số khoáng chất và chất rắn hòa tan khác. Giống như hệ thống lọc UF, hiệu quả lọc TDS của than hoạt tính không cao bằng RO nhưng vẫn có thể giúp giảm nồng độ TDS trong nước.

Hệ thống lọc RO (Thẩm thấu ngược)

Hệ thống lọc RO sử dụng màng RO có kích thước lỗ siêu nhỏ trên màng, giúp loại bỏ gần như hoàn toàn các chất rắn hòa tan có trong nước. Cụ thể, có tới 99,9% chất rắn hòa tan, bao gồm khoáng chất và chất hữu cơ được loại bỏ.

Nước được đẩy qua bộ lọc bằng bơm tăng áp. Lúc này, các phân tử nước được đẩy qua màng trong khi chất rắn hòa tan được giữ lại trên màng. Nhờ đó, nước sau khi ra khỏi hệ thống lọc RO trở nên tinh khiết.

Sử dụng nước mưa

Trong một số trường hợp, nước mưa có thể có chỉ số TDS thấp hơn nước từ các nguồn khác như nước mặt, nước giếng hoặc nước máy. Bởi nước mưa thường chỉ chứa bụi trong không khí, trong khi các loại nước khác có thể chứa nhiều loại hóa chất độc hại, bụi bẩn, muối khoáng,…

Định kỳ bảo trì, vệ sinh hệ thống cấp nước

Một cách để giảm TDS trong nước mà nhiều người không nghĩ tới đó là bảo trì, vệ sinh thường xuyên hệ thống cấp nước. Bởi sau một thời gian hoạt động, bụi bẩn có thể tích tụ trên hệ thống này khiến nước trở nên bẩn hơn.

Việc lựa chọn giải pháp giảm chỉ số TDS của nước nào sẽ tùy thuộc vào điều kiện kinh tế và nhu cầu về nước của mỗi người. Vì vậy hãy cân nhắc trước khi đưa ra quyết định. Nếu có thể, hãy sử dụng hệ thống lọc nước.

Nguyễn Lân Dũng

Giáo sư Nguyễn Lân Dũng là nhà khoa học hàng đầu Việt Nam trong lĩnh vực vi sinh vật học (wiki), với hơn nửa thế kỷ cống hiến cho giáo dục và nghiên cứu. Ông là con trai Nhà giáo Nhân dân Nguyễn Lân, thuộc gia đình nổi tiếng hiếu học. Giáo sư giữ nhiều vai trò quan trọng như Chủ tịch Hội các ngành Sinh học Việt Nam, Đại biểu Quốc hội và đã được phong tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân năm 2010.