Table of Contents
Nguyên nhân gây bệnh đen mang trên tôm là gì?
Nguyên nhân bệnh đen mang ở tôm
Có nhiều nguyên nhân gây bệnh đen mang trên tôm, bao gồm:
– Môi trường nước ao nuôi bị ô nhiễm do cặn thức ăn, chất thải hữu cơ, tảo… không những làm đáy ao bị bẩn mà còn làm tăng lượng khí độc trong ao. Khi nồng độ các khí độc như H2S, NH3, NO2 tăng cao thì sắc tố melanin ở mô mang phát triển tạo thành hiện tượng mang đen. Trong nhiều trường hợp, bệnh có thể khiến tôm bị đen mang nghiêm trọng và chết hàng loạt.
– Do các vi sinh vật, vi khuẩn, tảo lơ lửng trong nước bám vào mang tôm. Chúng không chỉ gây kích ứng và làm tổn thương mang tôm mà còn làm giảm khả năng hô hấp của tôm khiến mang tôm chuyển sang màu đen.
– Tôm bị rong biển bám trên mang và vỏ đã tạo điều kiện cho các chất hữu cơ bám vào mang khiến mang bị đen.
– Do nhiễm vi khuẩn sợi Vibrio, nhiễm nấm Fusarium hoặc nhiễm ký sinh trùng sán lá đơn ký chủ (thường xuất hiện sau mưa). Fusarium là loại nấm phổ biến được tìm thấy ở nước ngọt, nước lợ và đất. Loại nấm này sẽ xâm nhập vào mang tôm qua vết thương khi độ pH thấp hoặc thiếu oxy. Chúng sẽ khiến mang tôm bị viêm và xuất hiện sợi nấm. Tình trạng này thường xuất hiện khi tôm đang trưởng thành và gần thu hoạch.
– Môi trường nước ao nuôi có nồng độ pH thấp và nhiều ion kim loại nặng sẽ khiến muối của các ion kim loại này kết tụ trên mang tôm khiến mang tôm chuyển sang màu đen.
– Môi trường nước thiếu tảo, thiếu Vitamin C và các khoáng chất thiết yếu.
Dấu hiệu điển hình của bệnh đen mang ở tôm
Bạn có thể nhận biết tôm có bị bệnh đen mang hay không thông qua các dấu hiệu sau:
– Tôm nổi do thiếu oxy, cá bơn, lười biếng bơi lội trên mặt nước và ít hoạt động.
– Mang tôm chuyển từ màu đỏ sang nâu nhạt rồi đen. Các mô ở mang tôm bị tổn thương, toàn bộ tơ mang bị phá hủy. Khi ngộ độc nặng, các bộ phận như đuôi, chân cũng chuyển sang màu đen.
– Tôm ăn ít, chậm lớn, còi cọc, thậm chí chết khi bị các yếu tố khác tác động.
Ngoài ra, bạn cũng cần kiểm tra môi trường nước ao nuôi xem đáy ao có nhiều bùn đen, tảo và khí độc hay không. Bởi bệnh đen mang trên tôm thường xuất hiện ở các ao nuôi mật độ cao, thiếu oxy, không thay nước và ít sử dụng chế phẩm sinh học để xử lý môi trường đáy.
Giải pháp khắc phục bệnh đen mang ở tôm
Để khắc phục bệnh đen mang trên tôm hiệu quả, bạn sẽ căn cứ vào từng nguyên nhân gây bệnh. Cụ thể như sau:
– Nếu môi trường ao nuôi bị ô nhiễm thì cần phải bịt kín đáy ao và sử dụng zeolit để hấp thụ khí độc, đồng thời sử dụng chế phẩm sinh học để phân hủy chất thải hữu cơ.
– Nếu do rêu và các sinh vật khác gây ra thì dùng chất khử trùng như iốt để diệt vi khuẩn và nấm. Sau khi khử trùng, bạn cần bổ sung men vi sinh vào ao nuôi để duy trì đủ lượng vi khuẩn có lợi trong ao.
– Nếu do nấm Fusarium gây ra thì sử dụng thuốc kháng nấm như formalin để xử lý nước ao nuôi và kích thích lột xác để trị bệnh cho tôm.
– Nếu pH thấp và nước có nhiều ion kim loại nặng thì dùng vôi để tăng pH, liều lượng 20kg/1000m3 nước. Ngoài ra, bạn có thể sử dụng natri thiosulfate hoặc EDTA để hấp thụ kim loại nặng.
Biện pháp phòng bệnh đen mang trên tôm
Biện pháp phòng bệnh đen mang ở tôm
Để phòng bệnh đen mang trên tôm trong nuôi trồng thủy sản, có một số biện pháp quan trọng và hiệu quả như sau:
Quản lý chất lượng nước
– Để đảm bảo nước nuôi tôm sạch, không bị ô nhiễm, bạn cần lọc kỹ nước và lắng kỹ trong ao lắng trước khi đưa vào ao nuôi. Đồng thời, sử dụng thêm thuốc khử trùng để tiêu diệt các tác nhân trung gian có thể mang mầm bệnh vào ao nuôi.
– Điều chỉnh và duy trì các chỉ tiêu môi trường quan trọng như độ mặn, pH, nhiệt độ nước trong khoảng lý tưởng cho tôm.
– Theo dõi chất lượng nước thường xuyên để phát hiện sớm những biến động bất thường.
– Sục khí liên tục qua hệ thống quạt nước để tăng hàm lượng oxy phân hủy chất hữu cơ.
– Kiểm soát lượng tảo trong ao nuôi, tránh tiêu hủy tảo hàng loạt (dùng đường, BKC…) để ngăn ngừa nguy cơ phát sinh chất độc hại.
Quản lý giống chất lượng
Để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh đen mang trên tôm, bạn cần lựa chọn kỹ lưỡng giống trước khi thả nuôi và áp dụng công nghệ sinh học để quá trình nuôi an toàn hơn.
– Tôm giống cần phải phù hợp với điều kiện nước và môi trường nuôi bao gồm nhiệt độ, độ mặn, pH và các yếu tố môi trường khác.
– Kiểm tra rõ ràng nguồn gốc xuất xứ của tôm giống để đảm bảo không phải tôm nuôi hoặc tôm đánh bắt tự nhiên bị nhiễm bệnh.
– Chọn những con tôm giống khỏe mạnh, năng động và không có dấu hiệu bệnh tật. Những con tôm này có khả năng phát triển tốt hơn và ít mắc bệnh hơn.
– Chọn giống tôm có hình dáng đẹp, kích thước đồng đều và phù hợp với mục đích nuôi của bạn (nuôi tôm thương phẩm hoặc nuôi tôm giống).
Quản lý mật độ thả giống
– Tránh nuôi tôm với mật độ quá dày để giảm thiểu sự cạnh tranh về thức ăn và giảm stress cho tôm.
– Theo dõi và điều chỉnh mật độ nuôi phù hợp với từng giai đoạn phát triển của tôm.
Dinh dưỡng và quản lý thực phẩm
– Cung cấp thức ăn chất lượng cao và giàu dinh dưỡng cho tôm.
– Đảm bảo thực phẩm không bị nhiễm khuẩn và bảo quản đúng cách để tránh ẩm mốc, hư hỏng.
– Thực hiện đúng lượng thức ăn cần thiết trong ngày, tránh trường hợp cho ăn thừa hoặc thiếu. Có thể bổ sung vitamin và chất dinh dưỡng vào thức ăn cho tôm nuôi.
Kiểm soát mầm bệnh và làm sạch ao nuôi
Kiểm soát mầm bệnh và làm sạch ao nuôi tôm
– Làm sạch và cải tạo ao nuôi kỹ lưỡng. Khi xây ao, thiết kế thêm lỗ siphon để thu gom bùn dư và chất hữu cơ trong ao, đồng thời thường xuyên vệ sinh đáy ao.
– Sử dụng các biện pháp phòng trừ sinh học như sử dụng vi khuẩn có lợi để chống lại vi khuẩn gây bệnh.
– Đảm bảo vệ sinh ao nuôi thường xuyên – để loại bỏ tế bào vi khuẩn và các mầm bệnh khác.
– Điều trị kịp thời, hiệu quả khi phát hiện dấu hiệu bệnh đen mang ở tôm.
Theo dõi sức khỏe tôm thường xuyên
– Theo dõi sức khỏe tôm thường xuyên để phát hiện sớm các dấu hiệu bệnh.
– Cách ly tôm bệnh với tôm khỏe để ngăn chặn dịch bệnh lây lan.
– Điều chỉnh kế hoạch nuôi và giảm thiểu căng thẳng cho tôm:
– Quy hoạch nuôi tôm phù hợp, tránh sự thay đổi môi trường đột ngột.
– Đảm bảo điều kiện nuôi tôm tối ưu nhằm giảm stress và tăng sức đề kháng cho tôm.
Tóm lại, để ngăn ngừa bệnh đen ở tôm, việc duy trì môi trường nuôi tôm sạch và ổn định cùng với việc quản lý dinh dưỡng và chăm sóc sức khỏe tôm là rất quan trọng. Điều này giúp giảm nguy cơ lây nhiễm và tăng năng suất nuôi tôm hiệu quả.
Giáo sưNguyễn Lân Dũnglà nhà khoa học hàng đầu Việt Nam trong lĩnh vực vi sinh vật học (wiki), với hơn nửa thế kỷ cống hiến cho giáo dục và nghiên cứu. Ông là con trai Nhà giáo Nhân dân Nguyễn Lân, thuộc gia đình nổi tiếng hiếu học. Giáo sư giữ nhiều vai trò quan trọng như Chủ tịch Hội các ngành Sinh học Việt Nam, Đại biểu Quốc hội và đã được phong tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân năm 2010.
Open this in UX Builder to add and edit content