Table of Contents
Nguyên nhân gây bệnh microsporidian ở tôm
Bệnh microsporidian là một trong những bệnh nguy hiểm nhất đối với tôm nuôi. Tác nhân gây bệnh là các loại ký sinh trùng thuộc ngành microspore, chủ yếu là loài Enterocytozoon hepatopenaei (EHP) và Enterospora sp. Bệnh thường xuất hiện ở các ao nuôi tôm thâm canh và bán thâm canh, gây thiệt hại nặng nề cho người nuôi.
Theo ước tính, mỗi năm ngành tôm Việt thiệt hại hàng trăm tỷ đồng vì dịch bệnh này. Nếu không phát triển kịp thời, mùa màng sẽ bị thất thu, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tinh thần và tài chính của người nông dân. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu của bệnh sẽ giúp người dân có phương pháp điều trị hiệu quả, ngăn ngừa dịch bệnh bùng phát.
Nguyên nhân gây bệnh microsporidian ở tôm
Triệu chứng bệnh microsporidia trên tôm
Mọi người có thể dễ dàng nhận biết các dấu hiệu của bệnh EHP thông qua các biểu hiện bên ngoài như:
Tôm bơi lội lờ đờ, ít hoạt động và thường nổi đầu
Tôm ăn ít hoặc bỏ ăn, ruột rỗng
Vỏ tôm mềm, dễ bóc và dễ uốn cong
Gan tụy tôm có màu trắng đục khác thường
Tuy nhiên, triệu chứng của bệnh microsporidian ở tôm không đặc hiệu và dễ nhầm lẫn với các bệnh khác. Vì vậy, cần kết hợp quan sát các yếu tố môi trường và xét nghiệm mẫu bệnh phẩm để chẩn đoán chính xác.
Triệu chứng bệnh microsporidia trên tôm
Ảnh hưởng của bệnh microsporidian trên tôm
Microspores là ký sinh trùng nội bào xâm nhập vào các tế bào biểu mô của ruột và gan tụy của tôm. Sự phát triển của ký sinh trùng làm tổn thương các mô, gây rối loạn tiêu hóa và hấp thu ở tôm.
Hậu quả là tôm bị suy dinh dưỡng, chậm lớn và sức đề kháng giảm. Tôm bị bệnh có thể dễ dàng chết khi bị stress như thay đổi môi trường đột ngột hoặc bị nhiễm các bệnh khác. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh microsporidian có thể gây thiệt hại lên tới 70-80% sản lượng tôm trong ao nuôi. Đây là một thảm họa đối với bất kỳ hộ nông dân nào!
Ảnh hưởng của bệnh microsporidian trên tôm
Phương thức lây lan của bệnh EHP trên tôm
Bệnh Microsporidian ở tôm lây lan chủ yếu qua nước và thức ăn bị nhiễm bào tử. Bào tử ký sinh có sức sống mãnh liệt, chúng tồn tại rất lâu trong môi trường nước và có thể chịu được các biện pháp khử trùng thông thường. Ngoài ra, tôm bệnh, tôm chết là nguồn lây nhiễm nguy hiểm. Chúng thải một lượng lớn bào tử ra môi trường, tạo ra mầm bệnh ở các ao nuôi xung quanh.
Tôm ở mọi giai đoạn phát triển đều có thể bị nhiễm microsporidia. Tuy nhiên, cá giống và tôm ở giai đoạn 30-45 ngày tuổi thường dễ bị nhiễm mầm bệnh nhất. Nguyên nhân được cho là do cơ thể tôm chưa hoàn chỉnh, sức đề kháng yếu ở giai đoạn này. Để hạn chế rủi ro, người nuôi cần chăm sóc và giám sát tôm chặt chẽ, đặc biệt là thời điểm chuyển tiếp giữa các giai đoạn ương dưỡng.
Làm thế nào để chẩn đoán bệnh microsporidian?
Nghi ngờ tôm mắc bệnh microsporidia? Bạn có thể tự kiểm tra bằng cách nhìn dưới kính lúp hoặc kính hiển vi. Lấy một ít mô gan tụy của tôm nghi mắc bệnh, dàn mỏng trên phiến kính và kiểm tra với độ phóng đại 400 – 1000 lần. Nếu bạn nhìn thấy bào tử hình bầu dục hoặc hình cầu thì có khả năng tôm đã bị nhiễm bệnh.
Tuy nhiên, để có kết quả chính xác nhất, bạn nên gửi mẫu đến cơ sở chuyên ngành để xét nghiệm PCR. Đây là phương pháp chẩn đoán tiên tiến, cho phép phát hiện sớm và chính xác mầm bệnh ngay cả ở giai đoạn đầu của nhiễm trùng. Phương pháp này còn được sử dụng để phát hiện các bệnh thông thường khác như gan tụy, phân trắng trên tôm.
Nhiều người thường nhầm lẫn bệnh vi bào tử với bệnh đường ruột do vi khuẩn vì dấu hiệu lâm sàng khá giống nhau. Tuy nhiên, hai bệnh này có những điểm khác biệt sau:
đặc trưng | Vi bào tử | Vi khuẩn đường ruột |
triệu chứng | Phân trắng, dính | Phân lỏng, màu vàng |
Tỷ lệ tử vong | Cao (50-80%) | Thấp hơn (30-50%) |
Phản ứng với kháng sinh | Kém hoặc không hiệu quả | Tốt, hồi phục nhanh |
Kiểm tra | PCR, nhuộm mô | Nuôi cấy vi khuẩn |
Chẩn đoán chính xác bệnh giúp bạn lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp, tránh lạm dụng kháng sinh không cần thiết. Khi nghi ngờ, hãy tìm lời khuyên từ chuyên gia thú y thủy sản.
Cách chẩn đoán microsporidia
Phòng bệnh microsporidian ở tôm
Phòng bệnh hơn chữa bệnh, các hộ nuôi tôm có thể chủ động phòng bệnh thông qua những cách sau.
Kiểm dịch và xét nghiệm tôm giống, chỉ thả tôm âm tính với mầm bệnh
Loại bỏ tạp chất và làm sạch ao nuôi trước khi thả tôm
Lắp đặt hệ thống lọc nước và sử dụng sản phẩm khử trùng ao nuôi định kỳ
Cho tôm ăn đúng liều lượng, tránh cho tôm ăn quá nhiều
Thường xuyên vệ sinh dụng cụ và ao nuôi
Sử dụng chế phẩm sinh học để tăng cường sức đề kháng cho tôm
Sử dụng Clo để xử lý nước và khử trùng trước khi cấp vào ao nuôi
Một số chế phẩm sinh học đã được chứng minh có tác dụng ngăn ngừa bệnh microsporidial trên tôm như:
Sản phẩm có chứa vi khuẩn Bacillus subtilis và Bacillus licheniformis
Sản phẩm chiết xuất từ tỏi, nghệ và bạc hà
Chế phẩm Mannan oligosaccharide (MOS) và beta glucan
Sản phẩm được chiết xuất từ vách tế bào của nấm men Saccharomyces cerevisiae
Các chế phẩm này giúp cải thiện hệ vi sinh đường ruột, tăng cường hệ thống miễn dịch và sức khỏe tổng thể của tôm. Sử dụng đúng liều lượng và thường xuyên sẽ hạn chế nguy cơ tôm bị bệnh.
Hướng dẫn điều trị bệnh microsporidian trên tôm
Nếu không may tôm của bạn nhiễm microsporidia thì đừng quá lo lắng. Hiện nay có một số loại thuốc đặc trị khá hiệu quả như Fumagillin, Toltrazuril hay Albendazole. Tuy nhiên, cần tuân thủ liều lượng, hướng dẫn của nhà sản xuất để đảm bảo an toàn cho người sử dụng và người tiêu dùng tôm.
Khi phát hiện tôm mắc bệnh vi bào tử nhẹ, bạn có thể áp dụng một số biện pháp sau để khống chế bệnh:
Giảm mật độ tôm bằng cách loại bỏ tôm yếu, chết hoặc bị bệnh
Tăng cường thay nước ao và sục khí để cải thiện chất lượng nước
Cho tôm ăn thức ăn giàu dinh dưỡng và bổ sung men tiêu hóa
Sử dụng thuốc, chế phẩm sinh học chuyên trị bệnh vi bào tử
Tăng cường các biện pháp vệ sinh, khử trùng dụng cụ, ao nuôi
Các biện pháp trên cần được thực hiện đồng bộ, liên tục để mang lại kết quả tốt nhất. Đồng thời, cần theo dõi chặt chẽ tình hình sức khỏe tôm hàng ngày để kịp thời điều chỉnh biện pháp cho phù hợp.
Sử dụng clo Đông Á
Clo – Hóa chất kháng khuẩn, ngăn ngừa bệnh EHP trên tôm
Hiện nay, hóa chất clo Đông Á là sản phẩm được người nuôi tôm từ tiểu thương đến doanh nghiệp lựa chọn để khử trùng, khử trùng dụng cụ, xử lý nước cho tôm trong quá trình phòng trị bệnh. microsporidia trên tôm và các bệnh thông thường khác. Clo được sản xuất dưới dạng bột với quy cách 45kg/thùng, đảm bảo cung cấp số lượng lớn trên toàn quốc.
Hóa Chất Đông Á là cơ sở sản xuất hóa chất tiên phong tại Việt Nam. Chúng tôi luôn mong muốn mang đến cho mọi người những sản phẩm chất lượng với giá cả hợp lý với phương châm Hàng Việt Nam Chất Lượng Cao. Nếu bạn đang có nhu cầu mua hóa chất xử lý tôm nuôi hãy liên hệ ngay tới hotline 0822 525 525 để được chuyên gia tư vấn và báo giá tốt nhất. Chúng tôi luôn có những chương trình khuyến mãi, quà tặng hấp dẫn dành cho khách hàng mua số lượng lớn.
Vi bào tử là đối thủ đáng gờm đối với người nuôi tôm. Tuy nhiên, với kiến thức và kinh nghiệm, việc ngăn ngừa và kiểm soát căn bệnh này là hoàn toàn có thể. Hy vọng qua bài viết, bạn đọc sẽ có cái nhìn toàn diện hơn về bệnh microsporidium ở tôm. Hãy chủ động áp dụng các biện pháp phòng bệnh và quan sát tôm thường xuyên để bảo vệ mùa màng của mình. Chúc bạn thành công!
Giáo sư Nguyễn Lân Dũng là nhà khoa học hàng đầu Việt Nam trong lĩnh vực vi sinh vật học (wiki), với hơn nửa thế kỷ cống hiến cho giáo dục và nghiên cứu. Ông là con trai Nhà giáo Nhân dân Nguyễn Lân, thuộc gia đình nổi tiếng hiếu học. Giáo sư giữ nhiều vai trò quan trọng như Chủ tịch Hội các ngành Sinh học Việt Nam, Đại biểu Quốc hội và đã được phong tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân năm 2010.
Open this in UX Builder to add and edit content