Phenolphtalein là gì? Phenolphtalein dùng để làm gì?

Phenolphtalein là chất chỉ thị quen thuộc trong các phòng thí nghiệm hóa học. Tuy nhiên, có rất nhiều thông tin xung quanh hợp chất này mà không phải ai cũng biết. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về phenolphtalein là gì, tính chất và ứng dụng của nó.

Phenolphtalein là gì?

Phenolphthalein hay phenoltalein là một chất hóa học tồn tại ở dạng lỏng (không mùi, trong suốt, đặc hơn nước) hoặc dạng bột (màu trắng). Mặc dù ít tan trong nước nhưng dung dịch phenolphtalein lại tan tốt trong rượu và ete.

Chúng được sử dụng rất nhiều trong phân tích hóa học làm thuốc thử và chất chỉ thị màu giúp xác định điểm tương đương trong các phản ứng chuẩn độ axit-bazơ hoặc trung hòa.

Công thức của phenolphtalein là C20H14O4 và thường được viết tắt là “HIn” hoặc “phph”.

Phân tử phenolphtalein có bốn dạng và các dạng này sẽ thay đổi lẫn nhau tùy thuộc vào độ pH của dung dịch:

Kiểu	In+	H2Trong	In2-	Trong(OH)3-
Kết cấu
Người mẫu
pH		0 – 8,2	8,2 – 12,0	>12.0
đặc trưng	Axit mạnh	Axit hoặc gần trung tính	Căn cứ	Căn cứ vững chắc
Màu sắc	Quả cam	không có màu sắc	Màu hồng tím fuchsia	không có màu sắc
Ảnh minh họa

Đặc điểm và tính chất của phenolphtalein

Dung dịch phenolphtalein có những đặc tính nổi bật sau:

• Mật độ: 1,277g cm−3 ở 32°C.
• Áp suất hơi: 6,7 x 10-13 mmHg.
• Phenolphtalein tan rất kém trong nước (400 mg/l) nhưng tan tốt trong rượu và ete.
• Nhiệt độ nóng chảy: 262,5°C.
• Nhiệt độ sôi ở áp suất khí quyển: : 557,8 ± 50,0°C.
• PKa ở 25°C: 9,7.
• Phenolphtalein bị phân hủy khi đun nóng và tạo ra khói cay nồng, khó chịu.

Hướng dẫn cách điều chế phenolphtalein

Phenolphtalein được điều chế bằng cách cho anhydrit phthalic phản ứng với phenol thông qua quá trình ngưng tụ. Để phản ứng xảy ra, chất xúc tác cần có là axit sunfuric đậm đặc và hỗn hợp nhôm và kẽm clorua.

Cơ chế hình thành phenolphtalein từ phản ứng này là cơ chế thay thế thơm điện di.

Cách pha chế dung dịch phenolphtalein đơn giản nhất

Nếu muốn pha chế dung dịch phenolphtalein, bạn có thể tham khảo cách làm dưới đây:

Bước 1: Cho 0,05g phenolphtalein vào cốc.

Bước 2: Dùng máy khuấy từ hòa tan 50ml ethanol 95% với 0,05g phenolphtalein ban đầu.

Bước 3: Thêm 50ml nước cất vào hỗn hợp trên và khuấy đều lại.

Bước 4: Sau khi tạo được dung dịch phenolphtalein, bạn chỉ cần cho dung dịch này vào chai để sử dụng khi cần thiết.

Phenolphtalein dùng để làm gì?

Phenolphtalein là một hóa chất thường được sử dụng trong phòng thí nghiệm, trong công nghiệp và y học. Dưới đây là một số công dụng điển hình của loại hóa chất này mà bạn nên biết:

– Qua các phép thử, phenolphtalein được dùng để kiểm tra độ pH của dung dịch hoặc chuẩn độ axit-bazơ của dung dịch, cụ thể:

• Nếu dung dịch cần thử có tính axit thì phenolphtalein sẽ chuyển sang không màu.
• Nếu dung dịch cần thử có tính bazơ thì phenolphtalein sẽ chuyển sang màu hồng nhạt. Nếu nồng độ của chất chỉ thị đậm đặc thì dung dịch cũng có thể chuyển sang màu tím.
• Nếu dung dịch có tính kiềm cao (pH > 10): Phenolphtalein sẽ chuyển sang không màu.

– Dùng để kiểm tra dấu hiệu phản ứng cacbonat hóa bên trong bê tông.

– Trong hơn một thế kỷ qua, phenolphtalein được dùng làm thuốc nhuộm màu trắng. Tuy nhiên, do có khả năng gây ung thư nên hiện nay hóa chất này đã bị loại khỏi danh sách thuốc nhuộm được phép sử dụng.

– Trong y học, phenolphtalein từng được dùng làm thuốc nhuận tràng nhưng cho đến nay các loại thuốc làm từ chất này không còn được sử dụng nữa. Nguyên nhân là vì nó có thể gây ra tác dụng phụ khiến sức khỏe con người gặp nguy hiểm. Ngoài ra, phenolphtalein còn được sử dụng làm thuốc thử trong các xét nghiệm pháp y, giúp xác định sự có mặt của huyết sắc tố trong một mẫu. Xét nghiệm máu này thường được gọi là xét nghiệm Kastle-Meyer.

Với xét nghiệm này, ban đầu chúng ta cần lấy mẫu máu khô bằng giấy lọc hoặc tăm bông. Tiếp theo, người thực hiện sẽ thêm một vài giọt cồn vào mẫu, sau đó thêm vài giọt phenolphtalein và cuối cùng là vài giọt hydro peroxide trực tiếp lên mẫu. Nếu mẫu chuyển sang màu hồng thì đó là kết quả dương tính. Thử nghiệm này không phá hủy mẫu nên chúng tôi có thể bảo quản và sử dụng cho các thử nghiệm khác trong phòng thí nghiệm. Máu từ động vật cũng phản ứng tương tự nên các xét nghiệm sâu hơn sẽ được tiến hành để xác định nguồn gốc.

Với những thông tin chúng tôi vừa chia sẻ ở trên chắc hẳn bạn đã hiểu hơn rất nhiều về phenolphtalein là gì rồi phải không? Dung dịch này không chỉ dùng làm chất chỉ báo màu như chúng ta đã biết mà nó còn có nhiều công dụng khác.

Nếu có nhu cầu sử dụng hóa chất này hãy chọn đơn vị uy tín để mua được sản phẩm chất lượng, chính hãng. Ngoài ra, nếu bạn đang có nhu cầu mua các loại hóa chất xử lý nước như PAC, Chlorine, Javel,… hãy liên hệ trực tiếp với LVT Education để được đảm bảo giá TỐT.