Nguyễn Khoa Điềm là một nhà thơ lớn, một nhà chính trị của Việt Nam. Thơ của Nguyễn Khoa Điềm lấy chất liệu từ văn học Việt Nam và cảm hứng từ quê hương, con người, và tình thần chiến đấu của người chiến sĩ Việt Nam yêu nước… Các tác phẩm tiêu biểu của Nguyễn Khoa Điềm: Đất ngoại ô, Ngôi nhà có ngọn lửa ấm, trường ca Mặt đường khát vọng,… và còn rất nhiều bài thơ hay khác nữa. Cùng LVT Education điểm qua TOP 99+ bài thơ Nguyễn Khoa Điềm “sống” mãi cùng thời gian thông qua bài viết dưới đây bạn nhé !
Bài viết cùng chủ đề:
Nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm còn có tên khác là Nguyễn Hải Dương. Ông là một nhà thơ lớn, một nhà chính trị của Việt Nam.
Thuở nhỏ, ông được đi học ở trường làng. Năm 1955 ông ra miền Bắc học tại trường học sinh miền Nam. Năm 1964, ông tốt nghiệp Đại học Sư phạm Hà Nội.
Ông từng hoạt động trong phong trào học sinh, sinh viên tại miền nam, tham gia quân đội, xây dựng cơ sở của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam, viết báo, làm thơ…
Ông từng bị giam tại nhà lao Thừa Phủ, đến năm 1968 thì được thả tự do.
Sau 1975, ông tham gia công tác Đoàn Thanh niên Cộng sản; Chủ tịch Hội Văn nghệ Bình Trị Thiên, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh uỷ Thừa Thiên – Huế.
Ông từng là Ủy viên Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa X, Bí thư Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khoá IX, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.
Chân dung nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm
Thơ của Nguyễn Khoa Điềm lấy chất liệu từ văn học Việt Nam và cảm hứng từ quê hương, con người, và tình thần chiến đấu của người chiến sĩ Việt Nam yêu nước… Trong kháng chiến chống Mỹ, thơ của Nguyễn Khoa Điềm thể hiện rõ được con người Việt Nam và bản chất anh hùng bất khuất của chiến sĩ Việt Nam. Các tác phẩm tiêu biểu của Nguyễn Khoa Điềm: Đất ngoại ô, Ngôi nhà có ngọn lửa ấm, trường ca Mặt đường khát vọng,…
Tác phẩm được xem là thành công nhất của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm, đó chính là bài thơ “Đất nước”. Bài thơ ra đời trên chiến trường Bình Trị Thiên vào mùa đông năm 1971. Với việc kết hợp tinh tế giữa ca dao và dân ca vào trong thơ, Nguyễn Khoa Điềm đã thể hiện được cảm nhận mới lại của tác giả đối với đất nước. Bài thơ này đã được đưa vào sách giáo khoa để giảng dạy cho học sinh.
Thành tích:
Có thể bạn quan tâm:
Với tài năng vượt bậc của mình cùng sự cống hiến bền bỉ với nghệ thuật Nguyễn Khoa Điềm đã có đóng góp to lớn với sự nghiệp phát triển Văn học – Nghệ thuật của đất nước. Những tác phẩm của Nguyễn Khoa Điềm luôn mang lại nhiều cảm xúc mới mẻ cho độc giả. Cùng chia sẻ những bài thơ Nguyễn Khoa Điềm hay nhất sau đây để cảm nhận bạn nhé !
Bài thơ: “Đất nước” của Nguyễn Khoa Điềm
Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồiĐất Nước có trong những cái “ngày xửa ngày xưa…” mẹ thường hay kểĐất Nước bắt đầu với miếng trầu bây giờ bà ănĐất Nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặcTóc mẹ thì bới sau đầuCha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặnCái kèo, cái cột thành tênHạt gạo phải một nắng hai sương xay, giã, giần, sàngĐất Nước có từ ngày đó…
Đất là nơi anh đến trườngNước là nơi em tắmĐất Nước là nơi ta hò hẹnĐất Nước là nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thầmĐất là nơi “con chim phượng hoàng bay về hòn núi bạc”Nước là nơi “con cá ngư ông móng nước biển khơi”Thời gian đằng đẵngKhông gian mênh môngĐất Nước là nơi dân mình đoàn tụĐất là nơi Chim vềNước là nơi Rồng ởLạc Long Quân và Âu CơĐẻ ra đồng bào ta trong bọc trứngNhững ai đã khuấtNhững ai bây giờYêu nhau và sinh con đẻ cáiGánh vác phần người đi trước để lạiDặn dò con cháu chuyện mai sauHằng năm ăn đâu làm đâuCũng biết cúi đầu nhớ ngày giỗ TổTrong anh và em hôm nayĐều có một phần Đất NướcKhi hai đứa cầm tayĐất Nước trong chúng mình hài hoà nồng thắmKhi chúng ta cầm tay mọi ngườiĐất nước vẹn tròn, to lớn
Mai này con ta lớn lênCon sẽ mang đất nước đi xaĐến những tháng ngày mơ mộngEm ơi em Đất Nước là máu xương của mìnhPhải biết gắn bó san sẻPhải biết hoá thân cho dáng hình xứ sởLàm nên Đất Nước muôn đời…
Những người vợ nhớ chồng còn góp cho Đất Nước những núi Vọng PhuCặp vợ chồng yêu nhau góp nên hòn Trống MáiGót ngựa của Thánh Gióng đi qua còn trăm ao đầm để lạiChín mươi chín con voi góp mình dựng Đất tổ Hùng VươngNhững con rồng nằm im góp dòng sông xanh thẳmNgười học trò nghèo giúp cho Đất Nước mình núi Bút, non Nghiên.Con cóc, con gà quê hương cùng góp cho Hạ Long thành thắng cảnhNhững người dân nào đã góp tên Ông Đốc, Ông Trang, Bà Đen, Bà ĐiểmVà ở đâu trên khắp ruộng đồng gò bãiChẳng mang một dáng hình, một ao ước, một lối sống ông chaÔi Đất Nước sau bốn ngàn năm đi đâu ta cũng thấyNhững cuộc đời đã hoá núi sông ta…
Em ơi emHãy nhìn rất xaVào bốn ngàn năm Đất NướcNăm tháng nào cũng người người lớp lớpCon gái, con trai bằng tuổi chúng taCần cù làm lụngKhi có giặc người con trai ra trậnNgười con gái trở về nuôi cái cùng conNgày giặc đến nhà thì đàn bà cũng đánhNhiều người đã trở thành anh hùngNhiều anh hùng cả anh và em đều nhớNhững em biết khôngCó biết bao người con gái, con traiTrong bốn ngàn lớp người giống ta lứa tuổiHọ đã sống và chếtGiản dị và bình tâmKhông ai nhớ mặt đặt tênNhưng họ đã làm ra Đất NướcHọ giữ và truyền cho ta hạt lúa ta trồngHọ truyền lửa cho mỗi nhà từ hòn than qua con cúiHọ truyền giọng điệu mình cho con tập nóiHọ gánh theo tên xã, tên làng trong mỗi chuyến di dânHọ đắp đập be bờ cho người sau trông cây hái tráiCó ngoại xâm thì chống ngoại xâmCó nội thù thì vùng lên đánh bạiĐể Đất Nước này là Đất Nước Nhân dânĐất Nước của Nhân dân, Đất Nước của ca dao thần thoạiDạy anh biết “yêu em từ thuở trong nôi”Biết quý công cầm vàng những ngày lặn lộiBiết trồng tre đợi ngày thành gậyĐi trả thù mà không sợ dài lâuÔi những dòng sông bắt nước từ lâuMà khi về Đất Nước mình thì bắt lên câu hátNgười đến hát khi chèo đò, kéo thuyền vượt thácGợi trăm màu trên trăm dáng sông xuôiNgười dạy ta nghèo ăn cháo ăn rauBiết ăn ớt để đánh lừa cái lưỡiCái cuốc, con dao, đánh lừa cái tuổiChén rượu đánh lừa cơn mỏi, cơn đauCon nộm nang tre đánh lừa cái chếtĐánh lừa cái rét là ăn miếng trầuĐánh lừa thuồng luồng xăm mình xăm mặtĐánh lừa thằng giặc là chuyện Trạng QuỳnhNhưng lạ lùng thay, nhân dân thông minhKhông hề lừa ta dù ca dao, cổ tíchTa lớn lên bằng niềm tin rất thậtBiết bao nhiêu hành phúc có trên đờiDẫu phải khi cay đắng dập vùiRằng co Tấm cũng làm về hoàng hậuCây khế chua có đại bàng đến đậuChim ăn rồi trả ngon ngọt cho taĐất đai cỗi cằn thì người sẽ nở hoaHoa của đất, người trồng cây dựng cửaKhi ta đến gõ lên từng cánh cửaThì tin yêu ngay thẳng đón ta vàoTa nghẹn ngào, Đất Nước Việt Nam ơi!…
Ta lớn lên khao khát những chân trờiNhững mảnh đất chân mình chưa bén đượcNhững biển khới chứa mặt trời đỏ rựcNhững ngàn sao trôi miết giữa màu xanhÔi có cách gì ta được ngắm những bình minhBuổi vũ trụ chớp bùng nên sự sốngVà ánh sáng trên chiếc xe vàng chuyển độngBỗng một ngày ấm áp kể ta ngheVề những con ngươi của thiên thể xa xôiMuốn bầu bạn với con người Trái đấtÔi phút đó ta vùng lên ngây ngấtMuốn ôm choàng hết tất cả trời mâyTrái tim tay nặng trĩu những mê saySẽ gieo xuống làm âm vang mặt đất…
Nhưng em ơi, cái điều trông đợi nhấtVẫn những gì có thể có hôm nayTừ hôm nay, trên mảnh đất ta đâyTa nắm nó như sợi mây vững chãiRồi rút dần từ cánh rừng vĩ đạiCủa cuộc đời hằng nuôi dưỡng chúng taVà diệu kỳ thay! Ta bỗng loá bất ngờTa đã thấy cuộc đời vô hạnGiữa đất đai, nhân dân, bè bạnTa tìm ra ánh sáng của Con NgườiNhững Con Người làm sông núi sáng tươi…
Những địa danh trôi từ thuở xa xôiTrôi bằng máu và trôi bằng nước mắtĐã đọng lại thành tên ngươi, tên đấtBao năm rồi suốt mặt pha, triền sôngNhưng không có con người nào đã trôi hết sâu nông
Bằng những người dân miền Tây nghèo khổĐây không biển thì rừng làm biển cảMột biển xanh với cồn sóng ngút trờiHọ bám mình vào tấm rẫy nổi trôiRồi gục chết dưới màu xanh vĩnh viễnCuộc đời họ mênh mang bất địnhChỉ đó nghèo bám riết lấy màu daÔi mây trắng ngang đầu, gió dưới rừng xaĐất Nước ở đâu? Đâu là Đất Nước?Kờ-ruồng Kù tiệt!Tiếng suối hay tiếng chim?Tiếng người hay tiếng chiêng?Tiếng đá lăn, cây đổ?Thác gào hay đá nổ?Kờ-ruồng Kù tiệt!Kờ-ruồng Kù tiệt!Đất Nước! Đất Nước!Đất Nước trên miệng ta rồiTrong tim ta mangTrên chân ta bướcĐất Nước! Đất Nước!Cả núi rừng thét lên đồng loạt!Đó là năm dưới thời giặc PhápChúng hất hàng chục chòi Ta-ôi ra khỏi bản đồĐẩy họ vào những cánh rừng xanh không Tổ quốcChính lúc đóLửa đã cháy lên!Lửa ngàn đời từ mỗi bếp cháy lên!Đốt nhà! Ta đốt hết nhà!Địu con lên lưng vác giáo lên vaiĐánh trăm chiếc cồng xuyên thủng núiMắt người già quắc lên cho đàn trẻ theoTa đạp rừng nhằm phía Đông bươn tới!Ôi ta về nguồn! Về nguồn!Kờ-ruồng Kù tiệt!Kờ-ruồng Kù tiệt!Đất Nước! Đất Nước!Ôi ta về theo Đất NướcTa không chịu làm người dân không Đất NướcKhông Việt NamBiển rừng gào lên như muốn níu chân taBiển rừng không cuốn ta vào vô định nữaTa làm con suối rừng biết tìm sông mà tớiTa làm con nai biết tìm lối mà vềMặt trời mọc, mặt trời chỉ hướngÔi lòng ta có mặt trời soi sángTa trở về Đất Nước Tổ tiên ơi!…Và hôm nayKhi bom thằng Mỹ tớiCắt ngang những nói nhọn nhà làngChôn những nhà mồ vào đất bụiTa đánh lên tiếng cồngTa gọi vang rừng vang úiĐất Nước!Ta đánh lên tiếng chiêng cho cả Bắc Nam cùng nghe được!Nghe tấm lòng người Tà-ôi, Pa-kô, Cà-tuThuỷ chung Đất NướcRồi ta quăng cồng dưới suốiRồi ta chủ chiêng dưới câyTa điTrong âm vang yêu nướcTa đi với rựa và tênRựa ta mài vào gỗ thành nươngTên ta gài xuống đất thành bẫyThằng Mỹ vào thì xác mà để đấy!Thằng nguỵ vào thì xác nó đừng chôn!Cho cháu con ta, ai sau nữa, được nhìn!Ôi Đất Nước đầu mũi daoĐất Nước đầu mũi tênĐất Nước đầu tiếng chiêngĐất Nước là ngọn lửaĐất Nước tràn lên từng đỉnh núiĐất Nước thiêng liêng…
Đêm nay ta lên hết mặt sông Hồng!Nước đánh động dưới chân ta rồiĐất NướcĐang gọi ta từng hồi trống thúcĐất Nước xoáy nhào tim taKý ứcĐất Nước muôn đời đang vặn mình, đang sôi…
Chúng ta là người dân miền NamNhung tôi biết anh gốc gác họ Hoàng Kinh BắcCòn tôi họ Nguyễn tỉnh ĐôngHuyết thống ta trôi trên bán đảo âm thầmHôm nay bỗng réo sôi từng hồi từng trậnKhi cơn lũ đang lao qua châu thổ sông Hồng!
Ta lên hết mặt đê sông Hồng!Dẫu chỉ bằng tâm tưởngỞ đâu đó ta không còn nhớ nữaSao tổ tiên ta cầm cuốc, cầm càyCầm giáo, cầm khiên và cất tiếng hát lưu đàyĐể xa châu thổ từ độ ấy…
Ôi những gốc tre tổ tiên ta từng thấyVẫn còn nguyên trên bờ bãi sông HồngLúa lên xanh trên những cánh đồngCũng có tay cha ông in vào trong lúaSâu thẳm quá cho đến từng mái rạCũng có dáng một ngày cha ông khăn gói bước ra
Ôi những gì Người đã ước mơThì bây giờ cũng thơm lá thơm hoaNên hôm nay chúng taPhải lên hết đê sông Hồng mà giữ lấy!
Đất NướcPhải chặt tre, đóng cọc mà giữ lấy!Đất NướcPhải đan phên, đổ đất mà giữ lấy!Đất NướcPhải phá nhà, chặt cây vườn vác ra mà giữ lấy!Đất NướcPhải neo người xuống sông, chặn nước mà giữ lấy!Đất NướcĐất Nước không thể trôi được!Máu xương, mồ mả tổ tiên đã trôi điNhững dòng họ đã trôi điNhưng hôm nay không thể nào trôi được!Đất NướcĐang gầm lên trong sóng gió ngất trờiHàng chục triệu thước khối nước đang lao vào mặt đấtCuộc xáp trận của vật chất muốn đè vật chấtCủa thiên nhiên đè xuống con ngườiTa vươn mình gánh lấy đất đaiTa ném máu xương ta vào làm vật cảnTất cả ý chí và sinh mạngPhải được vai dựa vào vai, đùi gối lên đùiĐẩy con đê sông Hồng tiến lên phía trướcThắng giặc Mỹ hay thắng giặc nướcĐều nhất tề xung phong!
Sơn Tinh đang nhìn ta lo lắng đăm đămCả nhân loại đang nhìn ta cổ vũCon cháu ta mai sau hối hả lật từng trang lịch sửNgợp trước con đê sông Hồng lên cao, lên cao…Chào 4000 năm! Con đê như một cánh tay caoCủa thế trận những người làm chủLàm chủ cuộc đời và lướt từng đỉnh lũBảo vệ miến Bắc, chi viện miền Nam!
Mẹ Việt Nam ơi!Đêm nay con về gối đầu trên cánh tay của MẹÔi cánh tay rắn rỏi, dịu hiềnLấm láp bùn lầy nhưng ấm áp niềm tinĐó là hai cánh đê sông Hồng của MẹMẹ phả vào mặt con nồng nàn mùi sữaCủa những đồng xa nguyên vẹn như mùaCon đã đi xa từ thuở ấy đến giờNay bọn Mỹ còn cắt chia Đất NướcNhưng đêm đêm con trở về thân thuộcNgủ trên cánh tay Mẹ hiền từ cay đắng nuôi conTrong tháng năm chớp bể mưa nguồnRu con lớn và làm người thương Mẹ…
Đã có một thờiAi muốn vào châu Mỹ La-tinhĐến trước vịnh Ca-ra-ipSẽ không cần dùng địa bànCứ nhìn những xác da đenTrôi bập bềnh trên biểnNhững xác da đen chỉ hướngĐưa anh vào “mảnh vườn sau” của chủ nghĩa thực dânĐã có một thờiAi muốn đến Việt NamCứ theo gót những đàn ngựa phương BắcHay chữ thập trên tàu buôn nước PhápCác bạn sẽ tìm ra Việt NamBởi vì ngày ấyNước chúng tôi chưa có trên bản đồ thế giớiNgôn ngữ loài người chưa biết hai chữ “Việt Nam”Và dẫu bạn đến đâyChỉ có những tên đô hộ phủ toàn quyềnĐứng ra tiếp bạnNhưng hôm nayBạn hãy đi theo những đoàn đi bộ tuần hànhMang những lá cờ sao vàngỞ Pa-ri, ở Mát-xcơ-va hay Xtốc-khômBạn sẽ đến được Việt Nam tôi đó
Bởi vì Việt Nam hôm nayNằm giữa lòng thế giớiNằm trong tim nhân loạiNằm trên con đường dẫn ta tới giá trị Con Người…Bởi vì Việt Nam hôm nayLà Việt Nam chống MỹChúng tôi gánh trên vai hành trang nặng nề của thế kỷĐể bạn bình tâm bước vào ngưỡng cửa Tự do…
Bạn đến đâyĐã có Bác HồVà Nhân dân tôi sẵn sàng đón bạnDẫu Người đi vắngBạn có thể đến nhà Người thăm một khóm hoaRồi cùng nhân dân tôi trò chuyệnNhân dân tôi đẩy tình yêu mếnĐã được Người dặn dò trước phút đi xa…
Bạn hỏi vì sao cúng tôi yêu quý Bác HồBởi vì Người là Người đầu tiênVề với Đất Nước chúng tôiMang chủ nghĩa Mác-Lê ninChứa trong trái tim yêu nước nhấtKhi Người đặt tay lênHòn đất Việt Nam đầu biên giớiThì từ đóĐất không phải là đất nữaĐất là chiến hàoĐất là cạm bẫyĐất là hoa tráiNuôi chúng tôi, che chúng tôi cầm súng lên đường!
Có Người, chúng tôi có lại Hùng VươngCó lại dáng búp sen nghìn năm của chùa Một CộtVà những búp sen miền Nam tận bùn lầy Đồng ThápCó Người, cũng đã thành thơCó Người, mỗi mũi tên đồng Cổ LoaKhông chịu vùi dưới đấtKhông nằm yên trong viện bảo tàngChúng bay lên xé gió thời gianMở hết đường bay qua thăng trầm lịch sửĐể cắm vào đầu giặc Mỹ!Có Người, pho Bồ Tát nghìn tay nghìn mắtBiết toả hào quang từ hàng chục cánh tayCó Người, pho Bồ Tát triều Lý chỉ còn đầuVẫn nguyên vẹn trong lòng chúng tôi nhờ búi tóc thời vua Hùng để lạiVà pho Kim Cương trên đôi chân vững chãiDẫu mất đầu vẫn giữ một dáng đứng Việt NamĐấy, Đất Nước chúng tôi đổ vỡ biết bao lần(Cả những pho từ bi cũng không ngoài hoạn nạnNhưng có Người, những cái mất đi phải trả về hình dáng)Quá khứ được nhìn từ đôi mắt Hôm NayVà Hôm Nay từ đôi mắt Ngày MaiChúng tôi sống bằng Tương lai một nửaBằng tình yêu vô hạn những con ngườiNhư Hôm Nay nhìn Đất Nước cắt đôiChúng tôi đã thấy ngày hàn gắn…
Bởi vì Người là người đầu tiênYêu miền Nam trong trái tim mìnhYêu tuổi trẻ miền Nam 25 nămChưa có được ngày hạnh phúc
Mà Người dạy chúng tôiHãy bền gan đánh giặcDẫu phải chết cũng không khuất phục:“Không có gì quý hơn Độc lập, Tự do!”
Chúng tôi là con cháu Bác HồCó nghĩa là chúng tôi giống BácNhững gì còn non nớtChúng tôi học tập để sống, chiến đấu như Người
Bởi vì Người là đất nước của chúng tôiMỗi sợi tóc trắng của Người đều ghi ngày gian khổ nhấtCủa Đất Nước, những năm dài đánh giặcĐôi dép của Người mòn vẹt gótNgười đã đi những ngả đường Đất Nước hành quân
Trái cà Người ănCũng là trái cà nuôi người anh hùng đầu tiên – Thánh GióngCây gậy Người cầmCũng có thể tìm trong trăm ngàn gậy vượt Trường SơnÝ chí của NgườiÝ chí toàn dân tộcLý tưởng của NgườiSự sống chúng tôi mang…Hồ Chí Minh – Việt NamBạn và tôi cùng gọiHồ Chí Minh – Việt Nam
Em nghe không trái thị đã rơi xuống tay NgườiTrái không chỉ rơi vì sức hút đất đaiTrái rơi vì tay Người ao ướcKhi trái chạm vào tay Người và Người ấp ủThì lừng hương tay Người và Người ấp ủThì Lừng hương và cô Tấm bước raĐi trả thù và sống Tự do…Không rơi xuống bùn, ôi trái thị quê taĐể bùn lấm và thành bùn vạn kiếpRơi vào tay Người, đó là định luậtCủa đấu tranh và nhân nghĩa Việt Nam
Tuổi trẻ ơi trong sương gió tháng nămTa đã lớn rồi, chín đầy hy vọngHãy ngã xuống tay Nhân dân, hỡi sắc vàng cảu nắngHỡi hương thơm của nồng mặn mồ hôi..
Hãy ngã vào tay Nhân dân, đừng vãi đừng rơiĐừng tự do, đừng hoài nghi nữaHãy yêu Nhân dân và nghe Người nhắn nhủHãy tìm sức mạnh mình trên cơ thể Nhân dânNhân dân đang đi lên đội ngũ trùng trùngThế vô tận của nghìn năm giết giặcLửa đã cháy hồng hào mặt đấtMùa chín tình yêu, mùa chín hận thù!
Không bao giờ xương máu phải bơ vơÔi sông núi nghi ngàn dặm đấtCó nghe tiếng chúng con: Xin có mặtNguyện làm người xung kích của quê hươngĐây tiếng hát chúng con:Tiếng hát xuống đường!
Những mùa quả mẹ tôi hái đượcMẹ vẫn trông vào tay mẹ vun trồngNhững mùa quả lặn rồi lại mọcNhư mặt trời, khi như mặt trăng.
Lũ chúng tôi từ tay mẹ lớn lênCòn những bí và bầu thì lớn xuốngChúng mang dáng giọt mồ hôi mặnRỏ xuống lòng thầm lặng mẹ tôi.
Và chúng tôi, một thứ quả trên đờiBảy mươi tuổi mẹ đợi chờ được háiTôi hoảng sợ ngày bàn tay mẹ mỏiMình vẫn còn một thứ quả non xanh?
>>>ĐỪNG BỎ LỠ: Thơ Chế Lan Viên – TOP 99+ bài thơ “sống” mãi cùng thời gian
Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi,Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ.Mẹ giã gạo mẹ nuôi bộ đội,Nhịp chày nghiêng, giấc ngủ em nghiêng.Mồ hôi mẹ rơi má em nóng hổi,Vai mẹ gầy nhấp nhô làm gối,Lưng đưa nôi và tim hát thành lời:
Ngủ ngoan a kay ơi, ngủ ngoan a kay hỡi,Mẹ thương a kay, mẹ thương bộ độiCon mơ cho mẹ hạt gạo trắng ngần,Mai sau con lớn vung chày lún sân…
Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi,Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ.Mẹ đang trỉa bắp trên núi Ka–lưiLưng núi thì to, mà lưng mẹ nhỏ,Em ngủ ngoan em, đừng làm mẹ mỏi.Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi,Mặt trời của mẹ, em nằm trên lưng.
Ngủ ngoan a kay ơi, ngủ ngoan a kay hỡi,Mẹ thương a kay, mẹ thương làng đói.Con mơ cho mẹ hạt bắp lên đềuMai sau con lớn phát mười Ka–lưi…
Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi,Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ.Mẹ đang chuyển lán, mẹ đi đạp rừng.Thằng Mỹ đuổi ta phải rời con suốiAnh trai cầm súng, chị gái cầm chông,Mẹ địu em đi để dành trận cuối.Từ trên lưng mẹ em đến chiến trường,Từ trong đói khổ em vào Trường Sơn.
Ngủ ngoan a kay ơi, ngủ ngoan a kay hỡi,Mẹ thương a kay, mẹ thương đất nước.Con mơ cho mẹ được thấy Bác Hồ,Mai sau con lớn làm người Tự Do…
Ngoài kia những chiếc thuyền câu đốt đèn trôi theo sôngĐuổi theo một nghề nghiệp cũỞ đây trên bậc thềm giả cổNgười thi sĩ không ngủNgồi đập muỗiĐợi một làn gió mặn.
Tất cả chúng ta rồi sẽ già nuaBên giòng sông tăm tối nàySẽ chếtMà không được đóng dấu kiểm dịchĐặng bình tâm trong miệng kẻ khác.
Ôi bác ngư dân già nuaAnh ngư dân trẻĐêm nay vợ anh nằm trên nửa chiếc giường hẹpĐợi anh vềQuạnh quẽ quê hương nhiều thế kỷTìm một chỗ sống.
Người thi sĩ im lặngQuanh anh không vệt lân tinh dự báoCả dòng sông không biết nóiCả cửa biển không lời thở thanMùa thu về trên bến vắng…
Ta đã đi qua những năm tháng không ngờVô tư quá để bây giờ xao xuyếnBèo lục bình mênh mang màu mực tímNét chữ thiếu thời trôi nhanh như dòng sông…
Ta lớn lên bối rối một sắc hồngPhương cứ nở hoài hoà như đếm tuổiNhư chiều nay, một buổi chiều dữ dộiTa nhận ra mình đang lớn khôn…
Biết ơn những cánh sẻ nâu đã bay đến cánh đồngRút những cọng rơm vàng về kết tổĐá dạy ta với cánh diều thơ nhỏBiết kéo về cả một sắc trời xanhBiết ơn mẹ vẫn tính cho con thêm một tuổi sinh thành
“Tuổi của mụ” con nằm tròn bụng mẹĐể con quý yêu tháng ngày tuổi trẻBuổi mở mắt chào đời, phút nhắm mắt ra đi…
Biết ơn trò chơi tuổi nhỏ mê ly“Chuyền chuyền một…” miệng, tay buông bắtNgôn ngữ lung linh, quả chuyền thoăn thoắtNên một đời tiếng Việt mãi ngân nga…
Biết ơn dấu chân bấm mặt đường xaNhững dấu chân trần, bùn nặng vếtTa đi học quen dẫm vào không biếtDáng cuộc đời in mãi dáng ta đi…
Biết ơn dòng sông dựng dáng kiếm uy nghiTrong tâm trí một nhà thơ khởi nghĩaCao Bá Quát ngã mình trên chiến địaTrăm năm rồi sông vẫn sáng màu gươm…
Trăm năm rồi ta đếm bước sông HươngVẫn soi thấy niềm đau và nổi giậnKhuôn mặt trẻ bỗng già trên lớp sóngNgẩng đầu lên, ta thấy mặt quân thù!
Nơi mẹ sinh con ra nơi Bác từng quaNăm tháng ấy bây giờ con mới rõTóc mẹ bạc rồi, những năm đói khổKinh đô đau buồn – nơi Bác từng qua.
Lớp học nào Người đã đến ngồi đâyNhững mùa thu im lìm lá đổNhư vùi sâu cả bầu trời xứ sởXuống dòng sông nức nở khúc Nam ai?
Góc chợ Xép, nơi nào Người đến ởHàng phượng nào từng nở một mùa hoaĐã rải đỏ tâm hồn người thưở đóMột sắc cờ vẫy gọi buổi Người xa?
Ôi trái mù u động dưới chân NgườiCòn muốn theo Người ra cản giặcNgười culy nào hai càng xe khoá chặtSẽ cầm cờ đi trong tương lai?
Kinh đô mất, nhưng lòng Người không tắtTừ đau thương, chân lý đến nơi nàyTổ quốc lớn lao là Tổ quốc của người chân đấtHát dân ca và cầm búa, cầm cày.
Từ buổi ấy… Người đi không trở lại,Nhưng thành phố vẫn đi trên những bước chân NgườiThành phố vẫn khoác hai màu trời thu thương nhớ mãiNăm Bốn mươi lăm và ngày Bác mất, Bác Hồ ơi!
Thành phố Bác qua đã thành nơi chiến đấuĐuổi Nhật, Tây và hất đổ ngai vàngGiặc Mỹ kéo vào. Mỗi tiếng Người vang vọng“Vì độc lập, tự do…” – Thành phố lại lên đường…Nơi ấp ủ những dấu chân hy vọngNgười trồng cây đến hái trái cây vềNên hôm nay trước trận cuối cùng đánh thắngBước Người về, cả thành phố lắng nghe…
Khi những anh hùng ngẩng cao đầu ngã xuốngMiệng hô vang Hồ Chí Minh, Hồ Chí MinhLịch sự như một con tài cất tiếng còi cháy bỏngBáo ga này ga Hồ Chí MinhKhi đoán cháu con lại nối tiếp cha anhTiến trên đường Hồ Chí Minh đuổi giặcLịch sử sẽ khởi hành trên con đường ngắn nhấtVào tương lai thơi đại Hồ Chí MinhKhi những em bé đến trường trong tình thương bè bạnNhững dân tộc vùng cao viết chữ cụ Hồ trong núi bắngLịch sử sẽ lật từng trang nhanhTrong ánh sáng thời đại Hồ chí MinhTừ đau thương ta đứng dạy quên mìnhLẽ sống là con đường diệt MỹDáng vóc lớn khi ta cầm vũ khíViệt Nam hùng vĩ nước non nàyTrên đất nước nghìn năm những nông dân lại tập cấy càyNhà bác học phải nghĩ suy từ ba sào chua mặnNăm tấn thóc để làm thép gang mặt trậnCũng là bài ca theo suốt những đoàn quânTa lại có tình yêu sáng ngời hơn trăm nét hoa vănCó nỗi vui một câu ca dao, một trang Kiều mơ ướcCó trời xanh Ba Đình ai cũng nhìn ngắm đượcCó đời ta trọn vẹn giữa đời dânTa thêm yêu tin mỗi thước đất ta nằmĐường ra trận ta thương từng bóng láNgủ hầm sâu ta quý từng lớp gióĐất nước này ta yêu ta thânÔi đất nước Hồ Chí MinhChưa bao giờ nghĩ suy của ta cao rộng thếTừ việc đầu tiên là việc đuổi Mỹ dựng nhàCho đến việc dạy em bé đừng đi chân khôngVà chuyện riêng sinh đẻBa mươi triệu người dân lo toan bằng tấm lòng người cha, người mẹThời đại Hồ Chí Minh chúng taSung sướng thay mỗi người dân đều được thấy Bác HồCàng nhớ dáng những vua Hùng thời lập nướcBốn ngàn năm nghĩa là bốn ngàn năm có đượcMột bây giờ thời đại Hồ Chí MinhÔi ta đã góp những chiếc nôi ngày nhân loại khai sinhNay đã góp máu xương chọ trọn ngày chiến thắng.Những Việt Nam xanh màu trên châu Phi cát trắngNhững Việt Nam khoác súng tường trên châu Mỹ La-tinhNhững Việt Nam chân lý Hồ Chí MinhÔi Hồ Chí Minh, Hồ Chí Minh…Điệp khúc lớn những mùa thu ra trậnChúng con đi bát ngát tự hàoMảnh trời xanh sau rừng biếc bay caoNhư tay bác như tay thời đại vẫyĐường giải phóng dù gian lao máu chảyChúng con đi bền bỉ sức thanh xuânĐang lớn lên như Phù Đổng trăm lầnQuyết đánh thắng bầy hung nô thể kỉQuyết thắp sáng trong tầm cao ý chíChân lý người k có gì không có gì quý hơnĐộc lập tự do, Hồ Chí Minh thời đại sáng tên ngườiSốngKhông thể nào chấp nhận sống:Cho dù được đặt hoa trước cửaHát véo von trên cánh đồngThắp hương người dưới mộThiệp hồng như chim bayĐồng tiền chuồi qua khung cửa.Không thể nào chấp nhận sống:Với lời cầu xin, lời doạ nạtCon người luôn đi sau thời gianĐể thời gian chỉ còn báo mộngKhông thể nào bưng hai tayMột bình an đặng sốngKhông thể nào cúi đầuNhìn ngón chân bất lực.Không thể nào chấp nhận sống:Mà không biết mình về đâuKhông biết mình có thể làm gìBuồn vui theo kẻ khác.Không thể nào chấp nhận sống:Trong sợ hãi, trong lọc lừaChẳng nhớ tim mình còn đập.Không thể nào chấp nhận sống:Khi mình chưa là mìnhTrống trơ như vực thẳm…Ngày ta sốngKhi mình là sự sốngTừ ra đi đến trở vềTừ hư vô đến bụi đờiKim cương bất hoại.
Lại về mảnh trăng đầu thángMông lung mặt đồng bóng chiều,Tiếng ếch vùi trong cỏ ấmLúa mềm như vai thân yêu
Mùa xuân, là mùa xuân đấyThả chim, cỏ nội hương đồngĐàn trâu bụng tròn qua ngõGõ sừng lên mảnh trăng cong
Có gì xôn xao đằm thắmBao nhiêu trông đợi chóng chầyĐàn em tóc dài mười támThương người ra lính hôm mai
Để rồi bao nhiêu gió thổiBên giếng làng, ngoài bến sôngCó tiếng hát như con gáiCao cao như vầng trăng trong…
Nhiều khi đá dạy ta mềm mỏngSự tàn nhẫn nhắc ta điều lànhNỗi buồn đánh thức hy vọng
Giữa thế giới không nhiều may mắnTa học cách vừa lòng với mìnhChia sẻ sự bình tâm của cỏ
Mãi khi giữa đêm chợt thứcBập bềnh ý nghĩ xót xa:Anh còn có thể, không thể…?
Thăm thẳm ngày xưa bình anVời vợi ngày mai chói nắng…
Vì sao quất lại tròn đến thế?Vì sao mai lại nở vàng?Vì sao dáng chùa xưa lại đằm đến vậy?Và mỗi mắt người sáng một niềm vui?
Vì sao ly rượu đưa lên, tay mình run khẽChẳng chạm vào ai, cũng đã chạm với đờiSao lại thế, nửa đêm thức giấcChợt thấy mình nhẹ bẫng giữa sương rơi?
Mãi mãi hồn ta không cũ nữaEm chăng là nắng mới tinh khôi?
Nhiều khi như thấy mình đang ngồi trong rừng giàRậm rịt những tàn lá xanhVới bầy cọp gào thét bằng động cơ đốt trongVới trái núi bê tông trước mặtTầng tầng giây leo là đủ loại cáp đồng tích điệnTôi chìm đắm trong tự nhiên thoái hoáTôi, một sinh vật đái tháo đườngMỗi bữa một bát cơm rau, ruốc ớtTôi là Homosapien
Nhưng tôi biếtNhững ngọn nguồn trí tuệĐang bị bỏ quên trong núi vắngĐâu đó người ta chỉ còn nói về dòng chảy lợi nhuậnĐâu đó những bãi biển tràn ngập sexNhững con sông kiệt sức chìm giữa đất liềnNhững con sông sáng loá ánh đèn và xác lợn chếtKhóc lên nỗi bại hoại con người
Bây giờ tôi cúi mình rửa mặtTrên ngọn nguồn tư tưởng nhân gianChợt thấy mình đã đầy lông lá.
Đã lâu anh chưa về HuếHẹn vào thu, rồi lỡ cả mùa đôngAnh mải miết trên đường hoạn lộNgoảnh về quê hư ảo một vầng trăng
Đã lâu anh chưa về vườn cũThương cây mai, cây nhãn, khóm hồngBức tường sẫm vệt vôi vàng trí nhớBóng mẹ cha thăm thẳm bên lòng…
Thôi đã vậy, xin đừng buồn mẹ nhéCon đi xa vẫn giữ trọn hình hàiGiấc mơ xưa dù bao dâu bểBên thềm xuân còn một nhành mai…
Thơ tình Nguyễn Khoa Điềm nhẹ nhàng và sâu lắng. Thường được phủ lên một khoảng sương mù mong manh của cô đơn và trắc ẩn. Sự giao hòa của vẻ đẹp tâm hồn với sắc thái huyền diệu của thiên nhiên. Cùng chia sẻ những bài thơ tình của Nguyễn Khoa Điềm hay nhất sau đây để cảm nhận bạn nhé !
Thơ tình của Nguyễn Khoa Điềm
Đến sớm một ngàyVượt trước thôi đườngCao hơn thói thườngAnh đợi
Đánh đổi một đờiCuối đất cùng trờiAnh đợi
Anh tìm emTừ cõi hư vôĐến phiên chợ đờiÂm dương xanh thẳmThương nhớ bồi hồiAnh đợi
Vứt hết sách vởHai tay trụi trầnNúi cao anh trèoSông sâu anh lộiAnh đi tìm emMây chiều bạc tócThương nhớ lao lungMột thời trận mạcMột thời cấy trồngAnh là hạt thócEm là cánh đồngGieo bao thương nhớVẫn còn mênh mông
Còn chăng điều tốtTrong cuộc đời này?Còn bao nồng mặnEm dành đôi ta?Ngàn năm, trăm nămAnh mong, anh đợi.
Một ngày xuôi tayĐường xa để lạiAnh còn ngoái lạiNhững lời hôm qua:Anh đợi!
Em,Cây chò anh đã gặp trong rừng,Cả hương thơm và vệt sương ẩm trên mình emKhi vai anh chạm đếnCả ngọn gió xoáy trên môiCả sự bừng nở từ cành đến cộiCả vẻ dịu dàng nghìn bóng láCả chiếc hoa xoay trong không gian xanh như ánh mắt nâuEm, cây chò của anh, cánh rừng tuổi trẻ của anh…
Em mọc trên sườn núi ấyNhững năm chiến tranhĐầy buồn vui can đảmTrải bóng rộng đến bây giờQua bao đớn đau mùa thay lá.
Có thể nào khác đượcCó thể nào em bật gốc giữa hồn anhEm, cây chò của anh…
Nếu anh được gặp em chiều nayAnh quaMột triền núi, một cánh rừng, một con suối, một hàng câyVà gặp em ngồi trong ánh nắng!Giá như anh chỉ phải đi từ đầu ngày đến cuối ngàyChỉ cần dùng một vắt cơmVới những thời khắc bình thường nhân loạiĐể gặp em cùng nụ cười chói lọiNhư một bình minh ở cuối ngày?
Anh mongMột ngày như thếĐể mọi bông hoaSẽ nói điều mới mẻVề tấm lòngAnh mong emSau bốn năm cô đơn khao khátEm trở về với đôi vai ấm ápNghiêng vào anh như con đường anh đi, qua tháng, qua năm
Nhưng ngày vẫn trôi điDòng suối lung linhTrong sáng và buồn bãAnh vẫn còn đi trong rừngThương khó với nhân dânTâm hồn thành ngọn lửaVà buổi chiềuNhững buổi chiềuĐã vang dộiCuối rừngNhư trước cơn giông…
Mong em đừng lựa chọn nào khácNgoài nỗi cháy lòng của câu thơ anh…
Khi yêu em rồiCuộc đời mình như một lời hẹn lớn laoHẹn với tháng năm và những con đường rải vào mai sauTa đi và về cùng ngưỡng cửaHẹn với tiếng ru em dành cho conAnh nghe mà mất ngủHẹn những câu thơ và bát cơm giản dịTa chia nhau cùng ánh nắng trước nhàHẹn với ấm nồng thịt daTa san sẻ trọn đời trung thực
Khi yêu em rồiAnh ném mình vào những khoảng xaTrái tim ngân bao niềm vui mớiEm ơi, những mùa thu sau còn đẹp hơnTình yêu ta còn đẹp hơnMắt em trong, thời con gáiAnh bàng hoàng không biết làm sao nóiAnh biến mình thành ngọn gió thời gian…
Anh đã đi bao nămGiữa xích xiềng và gai gócBên đạn bom và chất độcĂn ngọn rau xanh hái vội bên đườngNuôi dưỡng lòng tôn kính thiêng liêngVề tự do và tình yêu cuộc sốngVề emNgười con gái yêu anh trọn đời
Em mãi mãi diệu kỳAnh yêu em trào nước mắtSao mắt này, tóc nàyTâm hồn này, da thịt nàyLại có thể của anh?Sao chính em giữa bao người con gáiLại đến với anh bằng bước chân nàyÂm vang tim anh?Sao em sâu xa như hạt mưaTừ bầu trời thanh khiết, mênh mông?Sao nỗi nhớLại làm mình già điVà trẻ lạiVới mình?Sao khổ đau không thể cắt nghĩaNào khácNgoài em?Sao em cười và anh đánh mất mình trong đôi mắtĐen?Sao chân trời lại đầy biến độngĐêm xa vắng?
Em mãi mãi có thật, dịu dàngNhư căn nhà ngày ngày ấm lửaEm nhé, mùa hạ này em đừng nhắc nữaSao chúng mình còn xa nhau”Em hãy ở trong nỗi vắng anh như một ngôi nhà”Một ngôi nhà có câu thơ làm chiếc then cài cửaSuốt mùa chiến tranh…
Này con chim khảm khắcChim kêu chi rừng xa?
Này bông phong lan tímLặng nở vào tháng ba
Này con đường rừng nhỏÂm thầm trong lá khô
Ta yêu người như rứaĐưa người về cho ta…
Em sẽ về bên anhCho tay tràn trên mặtMặt em tràn nước mắtMắt em hồn của anh
Anh sẽ về bên emÔm em đầy năm thángHôn em đầy ánh sángThương em đầy tay anh
Ngọn lửa làm cái chếtGiờ hố bom lạnh tanhChỉ tình yêu của anhLà bầu trời rực nắng
Hãy bay lên sự sốngVới đôi cánh ngày về!
Khi nhà em ở phía đôngMỗi ban mai, mặt trời hồng chỗ emTưởng như em đó, bên thềmHồng hào chải mái tóc mềm xuống vai
Lòng anh bát ngát ngày dàiMênh mông hoa lá mang hoài nắng emHỡi người con gái dịu hiềnHoá thân làm mặt trời bên cuộc đời
Yêu em yêu cả khoảng trờiSương giăng buổi sớm, nắng dời chiều hômTháng tư giông chuyển bồn chồnHạt mưa vây ấm nỗi buồn cách xa
Phía em, phía của quê nhàTrắng là tóc mẹ, xanh là áo emAnh đi kháng chiến trăm miềnHướng dương thương nhớ vẫn nghiêng phía này…
Đừng yêu ai, em nhéChỉ yêu mình anh thôiDẫu tất cả con traiBên em đều tốt đẹp
Đừng thương ai, em nhéChỉ thương về anh thôiDẫu anh không còn trẻKhông có chi hơn người
Đừng nhớ ai, em ngheNgoài anh – người bạn cũDẫu ngàn ngày quyến rũLà ngàn ngày chưa qua
Chỉ một lần thiết thaChỉ một điều mơ mộngNhư chỉ một bài caHãy vì anh đồng vọng
Yêu anh từ nước mắtRơi trong ngày biết yêuYêu anh từ tiếng hátKhi sao xanh những chiều
Yêu anh không lỗi hẹnMột bông hoa đợi chờNở trong lòng thầm kínMặc tháng ngày vụt qua
Yêu anh từ rất xaChiến trường, anh gối ngủTóc em, cùng suối đổTrong giấc mơ nhớ thươngYêu hơn mọi yêu thươngMà cuộc đời đã cóNhớ trước mọi nẻo đườngĐã thổi từng trận gió
Từ tháng ngày chiến đấuTa chọn tình yêu taEm ơi em – đồng chíNgọn cờ và tình ca
Những gì ta đã cóLà em hay cánh đồngLà mây trên thành phốHay trăng treo cuối rừngĐều cũng từ lửa máuCủa đồng đội, đồng bàoNhững gì ta phải đổiĐến tận cùng gian lao
Nên vì sao em ơiMôi anh đau tiếng nóiLòng anh vò tiếng gọiAnh muốn nói một lời:Yêu anh luôn em ơiVì không ai có đượcNhư anh, một tấm lòngCàng đi vào mặt trậnCàng sáng bừng thuỷ chungCàng lao lên lửa bỏngCàng yêu em tận lòngTrên ngọn nguồn sông núiBiết yêu thành mênh mông…
Vậy là các bạn vừa được tìm hiểu về tiểu sử cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm cùng tuyển tập thơ Nguyễn Khoa Điềm “bất tử” cùng thời gian. Hi vọng, sau khi chia sẻ cùng bài viết bạn có thêm nhiều trải nghiệm khó quên. Cảm ơn các bạn đã đồng hành cùng bài viết. Hẹn gặp lại các bạn trong những bài viết sau !
>>>XEM THÊM: Tuyển tập thơ Nguyễn Đình Thi – những vần thơ lấp lánh giữa đời
Giáo sư Nguyễn Lân Dũng là nhà khoa học hàng đầu Việt Nam trong lĩnh vực vi sinh vật học (wiki), với hơn nửa thế kỷ cống hiến cho giáo dục và nghiên cứu. Ông là con trai Nhà giáo Nhân dân Nguyễn Lân, thuộc gia đình nổi tiếng hiếu học. Giáo sư giữ nhiều vai trò quan trọng như Chủ tịch Hội các ngành Sinh học Việt Nam, Đại biểu Quốc hội và đã được phong tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân năm 2010.
Trông chờ hay chông chờ đúng chính tả vẫn là phân vân của nhiều người…
Ao nuôi tôm bằng bạt là mô hình được áp dụng phổ biến ở Việt…
Giãy dụa hay giãy giụa đúng chính tả tưởng chừng đây là một câu hỏi…
Nước máy, nước sạch đang dần thay thế cho nước giếng khoan trên mọi vùng…
Rò rỉ hay Dò rỉ là hai từ dễ bị nhầm lẫn bởi phát âm chữ…
Từ xa xưa, con người đã sử dụng nước mưa để uống và sinh hoạt.…
This website uses cookies.